Ticaret Bakanlığı’nın Mayıs 2025 Reklam Denetimleri ve Kararlan

Reklam Kurulu’nun Mayıs 2025 Toplantısında Alınan Kararlar ve Uygulamalar

Ticaret Bakanlığı’nın düzenlediği Reklam Kurulu toplantısı, 15 Mayıs 2025 tarihinde gerçekleşmiş ve bu toplantıda toplam 357 dosya değerlendirilmiştir. Bu dosyalardan 56’sı, mevzuata aykırılık teşkil ettiği gerekçesiyle incelenmiş ve uygun olmayan içerikler nedeniyle durdurma kararları alınmıştır. Ayrıca, bu durumlar sebebiyle toplamda 10.495.800 TL tutarında idari para cezası uygulanmıştır. Ek olarak, 5 dosyada tüketici mağduriyetlerini engellemek amacıyla erişim engeli tedbirleri devreye alınmıştır.

2025 yılının ilk beş ayında, Reklam Kurulu toplam 736 dosya hakkında değerlendirmelerde bulunmuş ve bunlardan 661’inin, aldatıcı reklamlar veya haksız ticari uygulamalar içerdiği tespit edilmiştir. Bu kapsamda, söz konusu 661 dosya için toplam 125.281.151 TL tutarında idari para cezası ve durdurma kararları alınmıştır.

İnternet Ortamında Tüketici Koruma ve Manipülasyonun Önlenmesi

Reklam Kurulu’nun Mayıs ayı toplantısının önemli konularından biri de, tüketicilerin rasyonel karar alma süreçlerini olumsuz yönde etkileyebilecek internet ara yüz tasarımları ile alışveriş platformlarındaki uygulamalardı. Bu kapsamda, çeşitli internet sitelerinde yapılan ürün sıralamaları ve kullanıcı yorumlarının manipüle edilmesine yönelik uygulamalar detaylı şekilde incelenmiştir.

Özellikle, çeşitli internet sitelerinde ürün sıralamaları ve kullanıcı değerlendirmeleri üzerinde yapay manipülasyonlar tespit edilmiştir. Bu uygulamalar, tüketicilerin gerçek deneyimlerini ve görüşlerini yanlış yönlendirmek amacıyla tasarlanmış olup, tüketicilerin normal alışveriş davranışlarını olumsuz etkilemekteydi.

İncelemenin sonucunda, toplam 6 firma hakkında yaklaşık 3,5 milyon TL tutarında idari para cezası ve bu uygulamaların durdurulması yönünde kararlar alınmış, ilgili internet sitelerinin erişimlerinin engellenmesine hükmedilmiştir.

Karanlık Tasarımlar ve Tüketici Koruma Çalışmaları

Bir diğer önemli konu ise, tüketicilerin alışveriş deneyimlerini olumsuz etkileyebilecek karanlık tasarımlarla ilgili incelemeler olmuştur. Bu kapsamda, bir video paylaşım platformundaki abonelik ve deneme kampanyaları detaylı şekilde analiz edilmiştir.

Örneğin, abonelik paketlerinin önceden seçili olarak gösterilmesi ve “1 ay boyunca NO ödeyerek deneyin” teklifinde bulunulması gibi uygulamalar, tüketicilerin bilgi sahibi olmadan işlemleri onaylamasına neden olmaktadır. Ayrıca, mobil uygulamalarda sunulan “2 ay ücretsiz” kampanyası karşısında, kullanıcıların bu teklifi reddetmek istediklerinde yalnızca ekranın sağ üst köşesindeki X işareti ile karşılaşmaları, şeffaf olmayan ve manipülatif tasarımlar arasında yer almaktadır.

Yapılan incelemeler sonucunda, bu tür ara yüz tasarımlarının, tüketicilerin normal şartlar altında taraf olmayacakları işlemleri yapmaya zorladığı tespit edilmiştir. Özellikle, “ücretsiz deneme” şeklinde sunulan aboneliklerin, ödeme bilgilerinin kaydedilmesine yol açması ve kullanıcıların farkında olmadan aboneliklere dahil edilmesi, bu uygulamaların karanlık tasarım kapsamına girmesine neden olmuştur. Bu nedenle, söz konusu firmalara, bu ticari uygulamaları durdurmaları ve idari para cezalarıyla cezalandırılmaları yönünde kararlar verilmiştir.