Telefon Şarj Ücreti Tartışması: Kafe ve Restoranlarda Fahiş Fiyatlandırma mı?

Bir restoranın hesabında 45 lira şarj bedeli çıkması, özellikle kalabalık bir arkadaş grubunun toplam hesabını şaşırtmıştı. Yıllardır menülerde ve kuponlarda görülen ek hizmet bedellerinin ötesinde, telefon şarjı için böyle bir ücretin talep edilmesi tartışmayı alevlendirdi. Buna ilişkin görüşler, tüketici hakları uzmanlarının dikkat çektiği iki temel noktaya dayanıyor.

Elektrik maliyetinin küçümsenemez bir boyutta olması nedeniyle bir müşterinin telefonu sadece kısa bir süre şarj olsa dahi işletmenin buna karşılık olarak uygulanabilir bir bedel çıkarması, çoğu durumda makul görülmüyor. Uzmanlar, ticari işletmelerde kilovatsaat başına yaklaşık 5-6 TL gibi bir elektrik maliyetinin hesaplandığını belirtiyor; bu da 45 TL’lik ücretin yaklaşık dokuz katı seviyesinde bir değer olarak değerlendiriliyor. Bu açıdan bakıldığında, hesaplanan bedelin ölçüsüz ve haksız bir fiyatlandırma olarak görülmesi muhtemel.

Şeffaflık ve bilgilendirme yükümlülüğü de en kritik meselelerden biri. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, satıcıların ve sağlayıcıların sundukları mal ve hizmetlerin fiyatını açık ve anlaşılır biçimde bildirmesini zorunlu kılıyor. Eğer kafede böyle bir hizmet için 45 TL alınacağı net olarak belirtilmemişse veya menüde açıkça gösterilmiyorsa, bu durum yasal açıdan sorunlu olabilir. Ancak fiyatın önceden duyurulması durumunda hizmetin ek bir bedel olarak değerlendirilebileceği düşünülüyor; yine de müşterinin bilinçli rızasıyla bu hizmetin alınması gerektiği üzerinde duruluyor.

Çıkış yolunun fiş üzerinde net ibarelerden geçtiğini vurgulayan uzmanlar, tüketicilerin hesaplarında fiş üzerinde “telefon şarj etme ücreti – 45 TL” yazısını görmeleri gerektiğini belirtiyor. Böyle bir durumda tüketiciler bulundukları yerdeki Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurabilir veya e-Devlet üzerinden TÜBİS aracılığıyla şikâyette bulunabilir. Kanun kapsamında tüketici, dört temel hakka başvurabilir: sözleşmeden dönme ve bedel iadesi talebi, ayıp oranında bedel indirim talebi, ayıp oranında bedel iadesi ve hizmetin yeniden görülmesini talep etme.

Hızlı bir özetle, bu tür bir uygulama çoğu durumda haksız ticari uygulama olarak değerlendirilebilir ve tüketici lehine sonuçlar doğurabilir. Bahsi geçen uygulamanın yasal çerçevede ne kadar kabul edilebilir olduğu, önceden bildirilip bildirilmediğine ve fişte şeffaf bir ibarenin yer alıp almadığına bağlıdır.

Karşılaşılan tüketici için öneriler ise şu şekilde özetlenebilir: Hesapta yer alan “telefon şarj etme ücreti – 45 TL” ibaresi mutlaka görünür olmalıdır. Bedelin yiyecek içecek bedellerine dahil edilmesi durumunda, tüketici bu durumun yasal olup olmadığını incelemeli ve gerektiğinde yetkili mercilere başvurmalıdır. Şikâyet süreci için ilgili kurumlar ve online başvuru kanalları seçenekler arasındadır. Ayrıca tüketici, sözleşmeden dönme veya bedel iadesi talebi, ayıp oranında bedel indirim veya iadesi gibi haklardan birini kullanabilir.