Oyuncak Denetimlerinde Üretici ve İthalatçı Bilgileri Zorunlu Hale Geliyor: Uygulama 1 Ocak 2026’da Başlatılacak

Türkiye’de piyasaya sürülmek üzere ithal edilen oyuncaklar, denetim süreçlerinde artık daha şeffaf bir düzene tabi olacak. Oyuncakların ithalat denetimi, Tebliğ ve Güvenlik Yönetmeliği çerçevesinde sürdürülüyor; bu süreçler, Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS) üzerinden yürütülüyor. Üretici isim, marka ve adres bilgilerinin ürün üzerinde veya ilişiğinde bulunması gerekiyor.

Bununla birlikte bazı ürünlerde, üretici adı, markası ve adresi ya üzerinde ya da ambalajında yer almıyor; bu durum denetimlerde öncelikli bir sorun olarak tespit edildi. Bakanlık, ilgili oda, borsa ve sivil toplum kuruluşlarına yazılı uyarı göndererek harekete geçti. 1 Ocak 2026 itibarıyla yürürlüğe girecek denetimlerde, oyuncak üzerinde ya da mümkün olmadığı hallerde ambalajında imalatçı ve ithalatçı bilgileri ile kayıtlı ticari isim/markanın ve adresinin bulunup bulunmadığı kontrol edilecek. Bilgilerin eksik olduğu başvurular, “işaretleme eksikliği” nedeniyle reddedilecek.

“Tüketici iade hakkını da kullanabilecek” diyen Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Ergün Kılıç, özellikle çocuklara yönelik ürünlerde üretici bilgisinin şeffaflığının güvenlik açısından kritik önem taşıdığını belirtti. Etikette üretici bilgisinin görünür olması, ürünün standartları, sorumlusu ve ithalatçısı hakkında bilgi edinmeyi kolaylaştıracak ve vatandaşlar riskli ile güvenli oyuncak arasındaki farkı daha kolay ayırt edebilecekler. Ayrıca üretici bilgisinin açıkça belirtilmesi, güvenli olmayan ürünlerin piyasaya girmesini azaltacak; izlenebilirlik artınca geri çağırma süreçleri de hızlanacaktır. Bu adım, çocuk sağlığını koruyan önemli bir düzenleme olarak değerlendiriliyor. Tüketicinin seçme hakkını etkin kullanması için ürünle ilgili eksiksiz ve doğru bilgiye sahip olması gereklidir.

Uygulamanın, güvenilir ve kaliteli üretim yapan markaları öne çıkarması ve rekabeti sağlıklı bir zemine oturtması bekleniyor. Ayrıca üretici bilgilerinin etikette yer alması, ayıplı ürün durumunda tazminat hakkını da güçlendirecek. Bu yönde, şimdiye kadar üreticisi veya ithalatçısı belli olmayan ürünler nedeniyle iade veya değişim süreçlerinde yaşanan sıkıntılar azalacak ve tüketici muhatabını net bir şekilde karşısında bulabilecek. Kayıt dışı ürünlerin azalması, düzenli ithalat yapan firmalar için de olumlu bir ölçüt olarak görülüyor.

“Hazırlık süreci dikkatle ele alınmalı” diyerek açıklamalarda bulunan Toplantı Oyuncakçılar Birlikteliği Başkanı Ender Mıcık, geçmiş yıllarda gündeme gelen bu uygulamanın ithalatçı tarafında bazı çekincelere yol açabileceğini vurguladı. Etiketsiz ürünlerin, hiçbir maliyet üstlenilmeden temin edilmesi durumunda bazı firmalara avantaj sağlayabileceğini belirten Mıcık, bunun sektörde haksız rekabete yol açabileceğini ifade etti. Üreticiyle birlikte test raporları hazırlama gerekliliği ve yüksek adetli sipariş koşulları gibi uygulamaların maliyet oluşturduğunu belirtti. Henüz etiketteki bilgilerin eksiksiz olmasının tüm sorumluluğun ithalatçıya ait olduğu gerçeğini değiştirmediğini hatırlattı. Geçiş sürecinde yetkililerden geniş çaplı bir hazırlık süreci talep edildiğini ekledi: “Tüm paydaşların görüşleri alınarak uygulanması faydalı olur.”