İmar Planı Değişikliklerinde Değer Artış Payı ve Yeni Çözümler

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan yeni düzenleme ile imar planı değişikliklerinden kaynaklanan değer artışlarının %90’ının kamu hesabına aktarılması hedeflenmektedir. Bu uygulama, şehirlerin plansız büyümesini ve keyfi değişiklikleri engellemeyi amaçlar.

Değer Artış Payının peşin ödenmesinde %10 indirim uygulanacak; plan değişiklikleri sonucunda taşınmazın değerinde oluşan artış yalnızca arsa üzerinde yapılacak değişiklikleri kapsayacak ve ödemelerde vatandaşlara esneklik sağlanacaktır. Peşin ödeme yapanlar için %10 indirim imkanı mevcuttur; ayrıca talebe bağlı olarak taksitlendirme seçeneği de sunulacaktır.

Kamu yararı ve adil paylaşım prensibiyle, süreç boyunca kamu yararını gözeten bir yaklaşım benimsenmekte; elde edilen değer artışı kamuya intikal ettirilerek toplumsal faydaya dönüştürülecektir. Artış payı, taşınmaz sahiplerinden alınacak ve kamu kaynaklarıyla toplumun genel çıkarları gözetilerek kullanılır.

Yeni düzenlemenin bir diğer önemli yönü, kamulaştırılamayan taşınmazlar için yeni çözüm olarak öne çıkmaktadır. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun ek-1 maddesi kapsamındaki özel mülkiyete sahip alanlarda, kamu kurumlarının ihtiyaçlarının artık sürdürülmediği durumlarda, ilgili idarenin onayıyla plan değişikliği yapılabilecektir. Böylece kamu hizmet alanı olarak değerlendirilmeyen bu alanlarda mülkiyet kısıtları aşılabilir ve vatandaşların mağduriyeti azaltılabilir.

Şehirlerin planlı gelişimi desteklenecek bu yaklaşım, kamu yararını ön planda tutarak şehirlerin dengeli ve planlı şekilde büyümesini sağlamayı amaçlar; böylece kamunun hak ettiği payın adil şekilde paylaştırılmasıyla toplumsal fayda artırılır.