Nesne Kültüründen Dijital Kültüre “Zevk Meselesi”

Yine Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi, yeni sergisi ZEvk Meselesi’ni sanatseverlerle buluşturdu. Sergi, kitsch kavramının günümüzdeki zengin kullanımlarını inceleyerek çeşitli soruları gündeme getiriyor: Günümüzde çeşitlilik, belirsizlik ve tanımsızlığın kutsandığı dönemde kitsch, bu değerleri ileriye taşıyacak bir araç olabilir mi? Avangard ile kitschi karşı karşıya koymak yerine yan yana düşünmek, kitle kültürünü hafif ve banal görmek yerine güncel sanatın bu kolektif kültürle olan ilişkilerine odaklanmak, mevcut sınıflı toplumsal yapıyı sarsabilir mi? Beğeniyi sınıfsal bir gösterge olarak görmemenin mümkün olup olmadığı sorusu da sergide yankı buluyor.

Zevk Meselesi, 6 sanatçı ve kolektifin işlerini bir araya getiriyor. Ulya Soley küratörlüğünde hazırlanan bu sergide Alex Da Corte & Jayson Musson, Bruno Miguel, Cameron Askin, FAILE, Farah Al Qasimi, Gülsün Karamustafa, Hayırlı Evlat, Miao Ying, Nick Cave, Olia Lialina & Mike Tyka, Pierre et Gilles, Slavs and Tatars ile Volkan Aslan gibi isimler öne çıkıyor.

Kapsayıcı bir görsellik hedefini taşıyan sergi, “Güzellik ve beğeni kavramlarının alt sınıf-üst sınıf, kitle kültürü-yüksek kültür gibi katı hiyerarşilerle sınırlanmadığı, daha kapsayıcı bir gelecek için tartışmaya açık olduğuna” dikkat çekiyor. Zamanın estetik algısında Doğu ile Batı’ya atfedilen değerlerin sınırlarını sorgulayan eserler, bazen sahne kostümüyle parlayan ihtişamlı bir diva, bazen parıltılı şişeler içinde hayali bir parfüm çorbası, bazen de turşu suyu ile ilişkili farklı anlamlar üzerinden yüksek sanat ile kitle kültürü arasındaki bulanık sınırları irdeliyor. Bu çalışmalar, güncel sanat ile kolektif kültürü kurduğu görsel dili aracılığıyla kitsch kavramının bugünkü zengin kullanımlarını gündeme taşıyor.

“Sistemin boşluklarına sızıyor” diyen küratör Ulya Soley, kitsch için kullanılan sıfatların çoğunun olumsuzluk içerdiğini, fakat bu kavramın nasıl işlediğini analiz etmenin güncel sanat pratiğinin temel dinamiklerinden biri olduğunu vurguluyor. “Kitsch, bazılarına göre çirkinliği ve bayağılığı kavramsallaştırarak güzelin mertebesine erişiyor, bazılarına göre ise güzelin tanımını sarsarak kendi alanını açıyor. Yöntemi ne olursa olsun, kitsch, sistemin boşluklarına sızarak izleyiciyi etkilemeyi sürdürüyor.” Yüksek sanat ile kitle kültürü arasındaki belirsizlik günümüzde daha kapsayıcı bir yaklaşımı tetiklerken, güncel sanatın eril ve seçkinci geçmişinin dışına çıkıyor ve daha geniş toplumsal hareketlerle iç içe evrildiğini söyleyen Soley, ekliyor: “Zevk Meselesi, zevkleri daha kapsayıcı bir gelecek için tartışmaya açmayı hedefliyor.”

Katalogda yer alan metinlerde kitschin tanımlamasının giderek güçleştiği, serginin sanatçılarıyla yapılan diyaloglar üzerinden bugünkü kullanımlarına değinildiği belirtiliyor. Ruth Holliday ve Tracey Potts’un çalışmaları, kitschin evrilen tarihsel bağlamını, Chus Martinez’in doğa ve kent, kitsch ve modernizm arasındaki karşıtlıkları güncel sanat üretimi üzerinden okumasını ve Melis Tezkan’ın kişisel hikâye ve nesnelerden yola çıkarak kitsch kavramının çok katmanlı doğasını ortaya koyan envanteri sunmasını içeriyor. Kataloğun görselleri ve bir çift sanatçı ikilisinin hazırladığı poster ile birlikte Zevk Meselesi sergisi 4. ve 5. katlarda 6 Haziran 2021’e kadar ziyaret edilebilir.

Pera Müzesi Salı’dan Cuma’ya 11.00 – 18.00 saatleri arasında gezilebilir. Müze Cuma günleri 16.00 – 18.00 arası tüm ziyaretçilere, Çarşamba günleri ise “Genç Çarşamba” kapsamında tüm öğrencilere ücretsizdir.