800 yıl önce yapılmış, Harran’da keşfedildi: Sağlam olarak ele geçirilmesinin büyük önem taşıyor

Harran Üniversitesi Arkeoloji Bölümü ile Harran Ören Yeri Kazı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Önal, AA muhabirine, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın finansmanı, Şanlıurfa Valiliği ve Büyükşehir Belediyesinin desteğiyle yürütülen “Geleceğe Miras Projesi” kapsamındaki arkeolojik kazıların devam ettiğini belirtti.

Önal, dünya tarihinde Harran’ın önemli bir bilim ve yerleşim merkezi olarak öne çıktığını ifade etti ve Moğol istilası sırasında yaklaşık 800 yıl önce kentin yağmalanıp yıkıldığına dikkat çekti. Ulu Camisi’nin kuzeyinde bulunan kalıntılarda, tarihi aydınlatacak pek çok eserin gün yüzüne çıkacağını söyledi.

Buluntuların gerekli bilimsel çalışmaların ardından ziyaretçilere sunulması planlanıyor. Bölgede antik kaynaklardan beş medresenin varlığını bildiklerini ve bunlardan ilki üzerinde yürütülen kazı çalışmalarında önemli mesafeler kaydedildiğini kaydetti.

“BAKLAVA DİLİMİ DESENLİ” olarak adlandırılan buluntular, tarihin ekmekle olan ilişkisinin zengin bir örneğini gözler önüne seriyor. Geçmişten günümüze ekmek ve türevlerinin yapımında kullanılan kalıplar, medreselerin kalıntıları arasında ortaya çıktı. Harran Medresesi kazılarında bulunulan yaklaşık 40 santimetre çapındaki bu buluntunun sağlam bir şekilde ele geçirilmesi büyük önem taşıyor.

Tarihi eserin süslemeli yapısı, o dönemdeki yapımcıların imzasını ve sanat anlayışını ortaya koyuyor. Önal şu açıklamayı yaptı: “Bilimin, matematiğin, astronominin, geometrinin, tıbbın, felsefenin ve teolojinin eğitiminin verildiği bu medreselerin tarihte önemli bir yer tutar. Tonozlu odaların bulunduğu bu medrese kazısında tandırlar ortaya çıktı ve tandırların hemen yanı başında eserimiz belirdi.” Ekmeğe biçim vermek, onun güvenliğini belirtmek ve daha iyi pişmesini sağlamak amacıyla ekmek kalıplarının tarih boyunca kullanımda olduğuna vurgu yapan Önal, özellikle bu tür kalıpların Pompéi gibi yerlerde de benzer buluntularla desteklendiğini belirtti.

Harran’da buğday ile toprak arasındaki bağın erken dönemlerden beri kurulduğunu hatırlatan açıklamada, baklava desenli ekmek kalıbının Harran’da bulunmasının ekmek kültürünün zarafetini ortaya koyduğu ifade edildi. Günümüzde de farklı bezemelere sahip ekmek kalıpları, ekmekçilik ve pastacılık alanlarında yaygın olarak kullanılmaya devam ediyor.