Türkiye’deki bonzai tehdidini derinlemesine inceleyen analiz: dağıtım ağları, etkileri ve mücadele yöntemleri.

Türkiye’nin uyuşturucu raporlarına göre son yıllarda bonzai olarak adlandırılan sentetik kannabinoidlerin etkisi giderek artıyor. Laboratuvarlarda üretilen bu maddelerin, özellikle yabancı kimya mühendislerinin katılımıyla çeşitli süreçlerle hazırlanıp piyasaya sürüldüğü iddia ediliyor. Uygulanan operasyonlarda, 2023 yılında yaklaşık 2 ton bonzai yakalanmasından 2024’te bu rakamın 2 ton 491 kilograma yükseldiği belirtiliyor.
Üretim yöntemleri laboratuvar ortamında gerçekleştiriliyor ve tarım ilaçları ile sanayi kimyasallarının karışımıyla elde edilen maddelerin, bazı ekipler tarafından peçete ya da A4 kağıdı gibi yüzeylere emdirilerek satışa sunulduğu ifade ediliyor. İçeriğe katılan kimyasalların yoğunluğu, ölümcül etkilerin başlıca nedeni olarak gösteriliyor. Bu yeni nesil uyuşturucunun, geçmişteki üretim hatlarından farklı olarak kimyasal yoğunluk nedeniyle tehlikeli bir kapsamında dolaştığı belirtiliyor.
Kaynaklar ve akış Türkiye’de uyuşturucu hammaddelerinin çoğu Çin menşeli olduğuna dair raporlar bulunuyor. 70 binden fazla kişinin uyuşturucu suçuyla karşı karşıya kaldığı belirtilirken, bazı bölgelerde laboratuvarlar kurularak üretimin artırıldığı yönünde tespitler mevcut. Bu tür operasyonlarda, imalathanelerin villalarda kurulduğu ve uzmanın gözetiminde üretimin sürdürüldüğü belirtiliyor.
Dağıtım ve izlenebilirlik imalat süreçlerinin ardından üretilen maddelerin, lüks villalar üzerinden servis araçlarıyla dağıtıldığı ve limuzin veya ticari taksilerle şehir geneline dağıtıldığı tespit edilmiştir. Kontrolün yurtdışındaki örgüt liderleri tarafından sağlandığı ileri sürülüyor ve bazı çetelerin güvenlik önlemleri için kamera sistemleri kullandığı bildiriliyor.
Geçen yılın öne çıkan sonuçları 2023 yılında bonzai nedeniyle 87 ölüm kaydedildi ve 2024 yılında bu sayı 427’ye çıktı. Çoklu madde kullanımı ve metamfetamin gibi diğer maddelerle ortaya çıkan ölümlerin payı da kayda değer düzeyde artış gösterdi. Ölümlerde genç yaş grubunun da bulunduğu gözlemleniyor; bazı vakalarda 18 yaşından küçük bireyler de yer alıyor.
Gümrüklerdeki yakalamalar Metamfetaminin sıvı halde yakalanması ve yakıt depolarına gizlenmesi gibi uygulamalar, değerli miktarlarda uyuşturucu tespit edilmesini sağladı. Gümrükler üzerinden yapılan operasyonlarda milyarlarca liralık uyuşturucu ele geçirildi ve piyasa değeri bu rakamlara ulaştı.