Malatya Arıtma Tesisleri: Barajları Kirlilikten Koruyan ve Tarımsal Sulama Potansiyeli Sunan Bir Model

Malatya’da Barajlar için su kirliliğini engellemeye ve gelecek nesillere daha temiz su bırakmaya odaklanan bir arıtma tesisi, 2004 yılında kuruldu. Yaklaşık 2 bin dönümlük alanda faaliyete geçen tesis, kış aylarında günlük yaklaşık 80 bin, yaz aylarında ise ~150 bin metreküp kapasiteyle evsel kanalizasyonu arıtarak Karakaya Barajı’na deşarj ediyor. Bu süreç, çevre kirliliğini azaltmanın yanı sıra bölgedeki tarımsal sulama ihtiyacını da karşılamayı hedefliyor.

Arıtma sürecindeki ana amaç, Battalgazi ve Yeşilyurt merkez ilçelerinin atık sularını temizlemek ve uzun vadede yaklaşık 5 bin dönüm tarımsal alanın sulama ihtiyacını karşılamak olarak ifade ediliyor. Özellikle 21 yılda elde edilen sonuçlar, suyun arıtılarak ekosistem ve çevre üzerinde olumlu etkiler yaratmasını gösteriyor.

Yaklaşık 800 milyon metreküp su arıtıldı ve tesis, Kahramanmaraş merkezli 2023 depreminden sonra da onarılarak hizmet vermeye devam etti. Malatya Arıtma Tesisleri Daire Başkanı Faik Dinçer Erkan, tesisin karbon, azot ve fosfor giderimini eş zamanlı gerçekleştirdiğini söylüyor. Yıllık ortalama 40-50 milyon metreküp atık suyu arıtarak Karakaya Barajı’na deşarj eden tesis, hem baraj ekosistemini hem de çevreyi koruma hedefini taşıyor.

Enerji kaynağı konusunda da önemli adımlar atan tesiste, güneş enerjisi santralleriyle iç tüketim karşılanıyor ve tesis enerji ihtiyacını şebekeden karşılıyor. Tesis, 0 atık hedefine doğru ilerlerken güneş enerjisi projelerini hayata geçirme hazırlığında.

5 bin dönüm tarımsal sulama potansiyeli ile bağlantılı olarak, tesise gelen atık sular doğu ve batı bölgelerdeki kolektörler vasıtasıyla toplanıyor ve arıtıldıktan sonra tekrar doğaya kazandırılıyor. Kışın günlük yaklaşık 150 bin, yazın ise yaklaşık 80 bin metreküp arıtım kapasitesiyle hizmet veren tesisin toplam üretimi ayda ~3 milyon 600 bin, yıllık ~50 milyon metreküp olarak gerçekleşmektedir. Kapasite açısından günlük 135 bin metreküp arıtma hedeflenen bu tesiste, Boran ve Toygar mahallelerinde yaklaşık 5 bin dönüm tarımsal sulama potansiyeli ve yaklaşık 350 çiftçinin sulama ihtiyacı gündemde yer alıyor.

Güneş enerjisi yatırımlarıyla elektrik maliyetlerini azaltmayı hedefleyen tesis, yıllık enerji tüketiminin %15’ini kendi kaynaklarıyla karşılıyor ve kapasitesini artırarak nötr enerji hedefine yaklaşmayı amaçlıyor.