Besin-İlaç Etkileşimleri: Dikkat Edilmesi Gerekenler ve Öne Çıkan Besinler

Günlük olarak tükettiğimiz bazı yiyecek ve içecekler, kullandığımız ilaçlarla etkileşime girerek beklenmeyen etkiler yaratabilir. Kronik hastalığı olanlar, ileri yaş grupları ve birden fazla ilaç kullanan bireyler için bu etkileşimler özellikle önemlidir.

Yapılan bilimsel çalışmalar, bazı besinlerin ilaçları etkileyerek vücuttaki kırılım süreçlerini değiştirebildiğini gösteriyor. Aşağıda sık karşılaşılan besin-ilaç etkileşimlerine dair öne çıkan noktalar bulabilirsiniz.

Nar Suyu

Nar suyu, antioksidan içeriğiyle faydalı görünse de bazı ilaçlarla birlikte alındığında istenmeyen etkilere yol açabilir. Nar suyu, karaciğer enzimlerini yavaşlatarak ilaçların vücutta daha uzun süre kalmasına ve etkilerinin artmasına neden olabilir. Özellikle epilepsi, tansiyon, diyabet ve kan sulandırıcı kullananlarda bu etki daha belirginleşebilir. Düzenli nar suyu tüketiyorsanız, ilaçlarınızla olan etkileşim ihtimalini doktorunuza bildirmek önemlidir.

Yeşil Çay

Yeşil çay, içerdiği güçlü antioksidanlar nedeniyle pek çok fayda sunsa da bazı ilaçlarla dikkatli kullanılmalıdır. İçeriğindeki EGCG adı verilen bileşen, ilaçların vücutta işlev görmesini sağlayan enzimleri yavaşlatabilir veya bazı ilaçların bağırsaktan emilimini engelleyebilir. Düzenli ilaç kullanıyorsanız yeşil çay tüketimini doktorunuza danışarak sınırlamanızda fayda vardır.

Greyfurt Suyu

Greyfurt suyu, içeriğindeki bazı maddeler nedeniyle ilaçların parçalanmasını engelleyebilir; bu da ilacın kandaki seviyesinin yükselmesine ve toksik etkilere yol açabilir. Özellikle kalp-damar hastalıkları, tansiyon, kolesterol ve depresyon tedavilerinde kullanılan bazı ilaçlar greyfurttan etkilenebilir. Bilimsel araştırmalar, sadece bir bardak greyfurt suyunun bile bazı ilaçların etkisini değiştirebildiğini ve bu etkinin 12 saate kadar sürebildiğini göstermektedir. Etkisi bazen 72 saate kadar sürebilir. Greyfurt ya da greyfurt suyu tüketiyorsanız ağız yoluyla alınan ilaçlarla birlikte tüketmemeye özen gösterin.

Süt ve Süt Ürünleri

Süt ve süt ürünleri, bazı ilaçların emilimini azaltabilir. Özellikle bazı antibiyotikler, süt kaynaklı kalsiyum ve magnezyum gibi minerallerle birleşerek çözünecek yapılar oluşturabilir; bu da ilacın bağırsaktan yeterince emilmemesine ve tedavi etkinliğinin azalmasına yol açabilir. Antibiyotik kullanırken süt ürünlerinden uzak durmak ve ilacı süt ürünlerinden en az 2 saat önce veya sonra almak daha sağlıklıdır.

Soya

Soya; izoflavonlar içerdiği için hormon benzeri etkiler gösterebilir ve ilaçlarla önemli düzeyde etkileşime girebilir. Soya tüketimi, bazı ilaçların parçalanmasını sağlayan karaciğer enzimlerini yavaşlatabilir veya ilaçların bağırsaklardan emilimini engelleyebilir. Eğer soya ağırlıklı bir diyetiniz varsa, ilaç etkilerinde istenmeyen değişimleri önlemek için tüketiminin sabit ve ölçülü olması önemlidir.