Türkiye’de Hidroelektrikte Yenilikçi Adımlar: TOBB ETÜ ve HES Tasarım Merkeziyle Yoğun İlerleme

Bayraktar, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (TOBB ETÜ) Hidro Su Türbini Tasarım ve Test Merkezi’nde düzenlenen bir programda, hidroelektrik yatırımlarının çoğunun özel sektör tarafından hayata geçirildiğini belirtti. Gelecek 30 yılda Türkiye’nin elektrik talebinin üç katına çıkacağına işaret eden konuşmacı, elektrifikasyonun sektördeki temel eğilim olduğunu, binalardan tarıma, sanayiden ulaştırmaya kadar her alanda elektrikleşmenin gündemde olduğunu vurguladı.

Yenilenebilir enerjiye dair dönüm noktalarına değinen Bayraktar, son 23 yılda bu alanda önemli bir devrimin yaşandığını söyledi. Hidroelektrik santrallerin bu sürecin ilk adımlarını oluşturduğunu belirten konuşmacı, Türkiye’nin hidroelektrik kurulu gücünü 12 bin megavatla 32 bin megavata çıkardığını ve güneş ile rüzgar enerjisinde de hızlı bir yükseliş yaşandığını ifade etti. Ayrıca, Türkiye’nin yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarını ekonomisine daha fazla katması gerektiğini vurguladı.

– YENİ NÜKLEER RÖNESANSINA GİDİYORUZ Bayraktar, doğal gaz ve petrol ihtiyacının büyük kısmının ithal edildiğini, mevcut durumda Türkiye’nin gaz ve petrol ihtiyacının yaklaşık %15’ini kendi imkânlarıyla karşıladığını, kalan yüzde 85 için ise ulusal ve uluslararası pek çok bölgede arayışların sürdüğünü belirtti. Nükleer enerjinin maliyet, emisyon ve sürdürülebilirlik açısından önemli bir rol oynadığını söyleyen Bayraktar, Akkuyu, Sinop ve Trakya’daki nükleer santrallerle toplam 12 reaktöre ulaşılacağını ve 2050’de Türkiye’nin 20 bin megavatlık nükleer güçle yaklaşık %15 elektrik ihtiyacını karşılayacak bir konuma gelebileceğini ifade etti.

– ELEKTRİK ALT YAPISINA 10 YILDA 30 MİLYAR DOLAR YATIRIM YAPILACAK Türkiye’nin enerji sisteminin omurgasının elektrik üretim ve dağıtım şebekesi olduğuna dikkat çeken Bayraktar, elektrik taşımacılığını güçlendirmek amacıyla yeni bir program başlatıldığını söyledi. Yaklaşık 75 bin kilometre yüksek gerilim ve 1,7 milyon kilometre dağıtım hattına sahip olan Türkiye’nin, önümüzdeki on yılda 30 milyar dolarlık bir yatırımla iletim şebekesini güncelleyeceğini belirtti.

TOBB ETÜ Hidro Su Türbini Tasarım ve Test Merkezi’nin, 2,5 megavat kapasitesiyle dünyanın en büyük su türbin tasarım ve test merkezi olarak hizmet verdiğini vurgulayan konuşmacı, yerli türbin geliştirme süreçlerinde hızlı prototipleme ve düşük maliyetle yüksek performans hedeflendiğini kaydetti. Merkezin konteyner tipi HES çözümüyle, içme suyu ve sulama hatlarındaki atıl enerjiden elektrik üretimi sağladığını belirten Bayraktar, bu yaklaşımın iki belediyede uygulanmasına ve 58 belediyeye tanıtılmasına rağmen olumlu geri dönüşler aldığını ifade etti.

– KONTEYNER TİPİ HES ve YERLİ ÜRETİM VURGUSU TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu da yenilenebilir enerjinin artık bir alternatif olmadığını, ana akım haline geldiğini dile getirdi. Yılmaz’ın desteğiyle ve TEMSAN’ın katkılarıyla kurulan merkezin, yerli türbin geliştirme konusunda hızlı prototipleme ve düşük maliyetli çözümler sunduğunu belirtti. Benli ise küresel hidroelektrik sektörünün istihdam ve enerji dönüşümüne yaptığı katkılara değindi; 2024 yılında 1,4 gigavat yeni HES kapasitesinin sisteme eklendiğini, 1 gigavatın ise kurulum aşamasında olduğunu vurguladı. Türkiye’deki toplam hidrolik kurulu gücünün %45’inin ve toplam elektrik üretiminin %8,2’sinin EÜAŞ’a ait HES’lerden elde edildiğini ifade etti.

Programın ardından Bayraktar, TOBB ETÜ Süperiletken Kuantum Elektroniği Laboratuvarı’nı ziyaret ederek Türkiye’nin ilk kuantum bilgisayarı QuanT ve TOGG’un AR-GE merkezi gibi projeleri inceledi. Hidroelektrikte Yenilikçi Projeler Günü kapsamında merkezde sergilenen ve yerli firmalar tarafından geliştirilen 15 proje hakkında bilgi alındı; ardından Bayraktar kampüs içinde yeni model TOGG T10F’nin direksiyonuna geçerek kısa bir tur yaptı.