Türkiye Demir Yollarında Gizli Gelişmeler: Yatırımlar, Koridorlar ve Yeni Projeler

Türkiye demir yolu tarihi, İzmir-Aydın hattına 1856 yılında verilen imtiyazla başladı ve o günden bugüne uzanan bir gelişim serüveniyle yol alıyor. Son 23 yılda yaklaşık 3 bin kilometre hat eklenmiş ve 2024 sonunda toplam demir yolu ağımız 13 bin 919 kilometreye ulaşmıştır. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son 23 yılda demiryollarına toplam 64 milyar dolar yatırım yapıldığını belirterek, hedef olarak 2028’de ağın 17 bin 500 kilometreye, 2053’te ise 28 bin 600 kilometreye çıkarılacağını ifade etti.

Demiryolu taşıması hem sınır kapılarından yapılan ihracat hem de liman bağlantılı taşıma ile entegrasyon içinde yürütülüyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, geçen yıl demir yolu ile yaklaşık 7 milyon tonluk ihracat yapıldığını ve bu ihracatın 2 milyon 104 bin tonunun sınır kapılarından, 4 milyon 562 bin tonunun liman bağlantılı hatlardan geldiğini bildirdi.

Bakü-Tiflis-Kars Hattı Türkiye için stratejik bir lojistik omurgası oluşturmaya devam ediyor. Edirne üzerinden Avrupa’ya, Van üzerinden İran’a ve Hazar Denizi üzerinden Orta Asya ile Çin’e kadar uzanan bu hat sayesinde Avrupa ile Çin arasında kesintisiz yük taşımacılığı sürüyor. Hattın ilk yedi ayında 250 bin ton yük taşıdığı belirtiliyor ve Türkiye’nin ihracatının artışında bu koridorun önemli bir katkısı bulunuyor.

Yeni projelerle var olan hatlar yazılımına eklenerek kapasitenin daha da yükseltilmesi hedefleniyor. Zengezur Koridoru ve bunun tamamlayıcı unsuru olan Kars-Iğdır-Aralık-Dilucu Demir Yolu Projesiyle, Orta Koridor’un verimliliği artırılacak ve bu bölgedeki ekonomik işbirliği güçlenecek. Projeler 224 kilometre uzunluğunda olacak ve yıllık yolcu kapasitesi yaklaşık 5,5 milyon ile yük kapasitesi yaklaşık 15 milyon ton olarak planlandı.

Kalkınma Yolu projesi ise Irak’taki Fav Limanı ile Türkiye arasını 1200 kilometrelik bir demir yolu ve bağlantı kısmıyla birleştirmeyi hedefliyor. Ovaköy’den Kapıkule’ye kadar uzanacak koridor, üç denize de erişimi sağlayacak ve demir yolu ile karayolunu birleştirerek Orta Doğu’nun Avrupa’ya ulaşımını hızlandıracak. Bu proje, Yeni İpek Yolu olarak değerlendiriliyor ve Türkiye’nin küresel ticarete katılımını güçlendirecek bir strateji olarak görülüyor.

Mevcut ekonomik tablo ışığında ihracatta rekorlar kırılıyor. Türkiye’nin temmuz sonu itibarıyla yıllık ihracatı 269,5 milyar dolara ulaştı ve bu rakam Cumhuriyet tarihinin en yüksek seviyeleri arasında yer aldı. Orta Vadi Programı hedeflerine göre ise bu yıl sonunda ihracatın 279,6 milyar dolara çıkması öngörülüyor.