Türkiye Buğday Rakamları ve İklim Değişikliğinin Tarıma Yansımaları

İklim endişe verici bir şekilde değişmeye devam ederken yağış rejimlerindeki düzensizlik tarımsal verim ve kaliteyi olumsuz etkiliyor. Güneydoğu Anadolu’da yağışlarda kayda değer bir azalma (yaklaşık %60’a varan düşüş) yaşanırken Ege ve Akdeniz bölgeleri son 20 yılın en yüksek yağışlarını aldı.

Ulusal Hububat Konseyi’nin öngörüleri, bu yıl buğday rekoltesinin yaklaşık 18 milyon 650 bin ton civarında olacağını gösteriyor ve verim kaybının yaklaşık 17 milyar TL civarında olabileceği değerlendiriliyor. Ancak uzmanlar, tüketici fiyatları açısından bu kaybın olumsuz bir yansımasının olmayacağını belirtiyorlar.

Şubat ayında zirai don sonrasında yükselen sıcaklıklar mevsim normallerinin üzerinde seyrediyor; mart ve nisan aylarındaki yağışlar ise normallerin çok altında kalmış durumda. Adana ve Hatay’da verimin beklenenin üzerinde düşeceği öngörüldü: yaklaşık %35-40.

Nisanın ilk haftalarında Aksaray, Kırşehir ve Nevşehir’de meydana gelen don olayları sonrası bazı alanlar yağışla toparlanırken; Eskişehir’de erken ekilen arpa tarlalarında başaklanma erken başlamış ve bitki boyunun kısalmasıyla sınırlı bir verim kaybı bekleniyor. Kırıkkale’de hububat ekili arazilerin %15-20’sinin zirai dondan olumsuz etkilenmesi, ancak sıcaklık artışıyla kök bölgesinin zarar görmemesi nedeniyle toparlanma ihtimalini güçlendiriyor.

“Tüketime yeter” sözleriyle öne çıkan Ulusal Hububat Konseyi Başkanı Özkan Taşpınar, Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu’da kuraklık sorununu işaret ederken yağışların üretim ihtiyacına denk gelmediğini belirtiyor. Uzun yıllar ortalamasında buğday üretiminin 20 milyon ton (yaklaşık 250 milyar TL) civarında olduğu öngörüsünü paylaşan Taşpınar, bu yılın nispeten daha düşük bir rekolteyle 18 milyon 650 bin ton civarında kalacağını ifade ediyor. Türkiye’nin stoklarında TMO’da buğday bulunduğunu ve tüketimin rahatlıkla karşılanabileceğini vurguluyor.

“Sıkıntı meyvede” diyen Türkiye Ziraatçılar Derneği Başkanı Hüseyin Demirtaş ise hububat ve bakliyatta tüketici fiyatlarının şu anda olumsuz etkilenmediğini belirtiyor. Ancak meyve açısından bu yılın zor geçeceğini ve fiyatların bu yaz en az iki katına çıkabileceğini öngörüyor. Demirtaş, meyve ithalatının piyasa fiyatlarını düşürebileceğini de ifade ediyor ve iklim değişikliğinin su kaynakları üzerindeki baskısına dikkat çekerek açık sulama yerine kapalı sistemlere ve basınçlı sulamaya geçişin su kaybını azaltacağını belirtiyor.

Tarla fareleri popülasyonu arttı bölümünde Peyzaj ve Tarımsal Üretim açısından önemli bir tehdit olarak görülen tarla fareleri analyzed: Kırıkkale’de zehirli buğdayla mücadele edildiği, Bilecik, Kütahya, Adıyaman ve Adana’da da yoğun fare gözlemlendiği kaydediliyor. Konya’da doğal düşmanlarının havaların ısınmasıyla artması beklenirken fare popülasyonunun düşüş eğilimine geçtiği belirtiliyor. Sıcaklıklar tarla faresi popülasyonunu tetiklemeye devam ederken zarar oranı yüzde 100’e kadar çıkabiliyor; zararın boyutu tarla, bahçe ve çayır-mera alanlarında bitkilerin tüm kategorilerini etkileyebiliyor.