Milliyet Arkeoloji 2021: İlk 10 Buluntu ve Öne Çıkan Bulguların Yeniden Değerlendirmesi

Geçen yılın arkeolojik keşifleri, Milliyet’in oluşturduğu Yılın Arkeolojik Keşifleri listesiyle yeniden gündeme taşındı. Oylama süreci ve üst kurul değerlendirmeleri sonucunda tarih öncesi, klasik çağlar ve dünya kategorilerinde öne çıkan buluntular belirlenerek kamuoyuna sunuldu. Bu liste, keşiflerin insanlık tarihine kattığı değeri, çalışma koşullarını ve toplumsal etkisini göz önüne alarak düzenlendi.

Tarih öncesi kategorisinde Karahantepe’de bulunan insan yüzlü T biçimli taş ile 9×7 metreye varan, 3.5 metre yüksekliğindeki anıtsal kamusal yapı dikkat çekiyor. Sayburç’ta ise ağzı dikili insan heykeli ve çeşitli figürlü taş bloklar ile sanat eserleri öne çıktı. Ayrıca Sefertepe’deki taş blok üzerinde yer alan iki insan yüzü kabartması ve bu yapıdaki insan yüzlü taş boncuk, kategorinin önemli buluntuları arasında yer alıyor.

İnsanı simgeleyen T biçimli taşlar, bu dikilitaşların tarihsel bağlamını somut bir kanıt olarak ortaya koyuyor.

Diğer önemli buluntular arasında Küllüoba Höyüğü’ndeki 5 bin yıllık ekmek parçası, Çatalhöyük’teki DNA analizleriyle kadın merkezli sosyal yapının izleri, Tel Kurdu Höyük’teki 7000 yıllık ayak izleri ile Canhasan’daki 8500 yıllık obsidyen ayna ve Neolitik döneme ait sokaklı yerleşim yer almaktadır. Ayrıca Kayalıpınar’daki Hitit devlet arşivi ve III. Hattuşili’nin mühür baskısı; Göbeklitepe’nin duvara yerleştirilmiş insan heykeli; Troya’da yerel üretimin ve geniş ticaret ağlarının kanıtı olarak görülen altın broş ve yeşim taşı gibi buluntular listeye dahildir.

Klasik çağlar kategorisinin başında Antalya’da Adrasan açıklarında bulunan, Geç Hellenistik-Erken Roma döneminden kalıntı seramikler yüklü gemi batığı geliyor. Bunu sırasıyla Satala’da İsis’in büstü ve Hadrianopolis’te Roma askerlerinin strateji oyunları için kullanılan beşinci yüzyıla ait kemik oyun taşları izliyor.

Detaylar ve dünya kategorisindeki buluntular için Milliyet Arkeoloji’nin ocak sayısına bakabilirsiniz; kapsamlı değerlendirme ve listeye ilişkin ayrıntılar burada yer alacaktır.

Listelerin oluşumu nasıl gerçekleşti? Kocaeli Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Şengül Aydıngün’ün koordinasyonuyla, lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencilerinden oluşan bir kurul haberleşme ve değerlendirme sürecini yürüttü. 15 Aralık’a kadar sürdürülen çalışmalar sonucunda “Tarih öncesi” ve “Klasik çağlar” kategorilerinde 20’şer keşif öne çıkarıldı ve kısa özetlerle üniversite topluluklarına iletildi. Yaklaşık 2000 kişinin oylarıyla ilk 10 buluntu belirlendi.
Ağzı dikil heykel, ölüm ritüellerine dair önemli ipuçları sunuyor.

Koordinasyon sürecini yürüten Prof. Dr. Aydıngün şöyle diyor: “Aralık ayının 15’ine kadar çalışmalar devam etti. Yıl sonuna doğru sürprizler de eklenebilir. Bilime yeni katkılar sunan ve tarihsel değeri yüksek örnekler listeye alındı. Bu yıl beş kişilik bir üst kurul oluşturarak daha ayrıntılı bir değerlendirme yaptık. Üst kurulda bağımsız arkeoloji haberleri yapan isimler ile akademisyenler yer aldı.”

Deneyimli ekibin çalışması, su altı arkeolojisiyle ilgili yeni bulguları da içeriyor: 2100 yıllık binlerce tabak, kâse ve tepsi sular altından çıktı.

Detaylar Milliyet Arkeoloji’nin ocak sayısında yayımlanacak olan bu liste, buluntuların ayrıntılı incelemesini ve dünya kategorisinin kapsamlı değerlendirmesini içerir.