Küresel Kırmızı Et Fiyatlarında Son Değişimler ve Türkiye ile Karşılaştırmalı Analiz

FAO’nun son raporu, küresel kırmızı et fiyatlarının son 8 ay içinde yükseliş eğilimini sürdürdüğünü gösteriyor; ekimde ise artış hafifledi ancak sığır eti fiyatları halen yükseliş yönünde. AB Komisyonu’nun 23 Ekim itibarıyla güncellediği verilere göre, kırmızı et fiyatlarındaki seyir ülke bazında önemli farklılıklar gösteriyor.

100 kilogram karkas et için en yüksek maliyetin İngiltere’de olduğu kayda geçiyor: yaklaşık 745,3 euro. Geçen yılın ekiminde 600 euro altı olan fiyat, bu yılın yazında zirve yaparak 800 euroyu aştı; sonraki dönemde ise kırmızı et fiyatlarında hafif bir düşüş görüldü. Ancak İngiltere’deki fiyatlar son bir yılda yaklaşık yüzde 25 oranında artmış durumda. ABD ise ekim itibarıyla 727,5 euro seviyesinde karkas et fiyatı kaydetti; bir yıl önceki 580 euroya kıyasla yüzde 25 yükseliş gördü ve dalgalı bir seyir izlediğimiz iki yılda nispeten daha stabil bir hareket kaydediliyor.

AB’de karkas et fiyatı 669,8 euroya ulaştı. Avrupa’da 2022 başından 2024 sonbaharına kadar 500 euro seviyesinde dalgalanan fiyatlar, sonraki dönemde sürekli yükselişe geçti ve son bir yılda kırmızı et fiyatlarındaki artış yüzde 30’u aştı. Avustralya’da da üretimin hız kazanmasıyla 100 kilogram karkas et fiyatı ekimde 431,7 euroya çıktı ve Ekim 2023’ten bu yana dalgalı bir artış eğilimi sürüyor; geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 13,7 artış var.

Brezilya, dünyanın en büyük kırmızı et ihracatçısı konumunda olup 100 kilogram karkas et için yaklaşık 310,3 euro seviyesini görüyor; fiyatlar genel olarak istikrarlı seyretse de ülkedeki arzlar diğer pazarlara göre daha düşük kalıyor. Taşıyıcı akışlar değişse de ülkelerin talebi artıyor ve bu durum küresel kırmızı et fiyatlarını etkiliyor.

Ülkeler arasındaki talep ve arz dengeleri, gıda enflasyonunun önemli bir bileşeni haline gelmeye devam ediyor. ABD’de sığır varlığı son 75 yılın en düşük seviyesini gördü; 86 milyon hayvanla üretimdeki düşüş, gelecek dönemde iç üretimde toparlanmanın 2027-2028’e kadar sürebileceğini gösteriyor. Bu durum ABD’yi küresel et ithalatçısı konumunda güçlendiriyor ve ihracat akışlarını değiştirebiliyor. Öte yandan Çin’in kırmızı et talebindeki artış, 2024’ün ilk yarısında sığır eti ithalatını yüzde 24 artırdı ve bu durum küresel fiyatları baskılıyor.

Türkiye’de kırmızı et fiyatları Avrupa’ya kıyasla farklı bir görünüm sergiledi. Et ve Süt Kurumu verilerine göre, son 8 aylık dönemde karkas et fiyatları Euro bazında düşüş gösterdi: mart ayında ortalama 10,88 euro olan kilogramlık karkas et, kasım ayında 9,66 euroya indi. However, tüketiciye yansıyan kuşbaşı fiyatları Avrupa ortalamasının altında kaldı; Avrupa’da kasada kasımda ortalama 16,13 euro olan kuşbaşı ise Türkiye’de 13,13 euro olarak hesaplandı.