KKTC Seçimleri ve Ortaylı’nın Değerlendirmeleri: Federasyon Tezi ve Bölgesel Güç Dengeleri

KKTC’nin yaklaşan seçimi Türkiye tarafından da yakından izleniyor. Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın iki devletli çözüme dair vizyonu ile ana muhalefet lideri Tufan Erhürman’ın federasyona dayalı yaklaşımı, vatandaşların kararında belirleyici bir rol oynayabilir. CNN Türk’te yer alan analizlerde Prof. Dr. İlber Ortaylı, mevcut Cumhurbaşkanı’nı yakından tanıdığını belirtirken, Tufan Erhürman için Ankara’daki akademik çevrelerde duyulan görüşleri paylaştı.

DEVLET ADAMIĞI KOLAY DEĞİL Ortaylı, Kıbrıs Türk politikacılarında hep bir ikilik olduğuna işaret etti. Kıbrıs’ın devlet adamı tipinin akılcı, gerektiğinde nükteli ve hukuka uygun bir üslup taşıdığını ifade eden Ortaylı, Rauf Denktaş’a karşı çıkanların da bu süreçte zorluk yaşadığını belirtti. “Devlet adamlığı kolay değildir,” diye ekledi ve seçim sürecinin her iki taraf için de beklenenden daha sakin ilerlediğini vurguladı.

FEDERASYON TEZİ TAMAMEN PALAVRADIR Ortaylı, Kıbrıs’ta federasyon planının gerçekçi olmadığını savundu. “Bu federasyon tezi, tamamen bir palavradır; uydurmadır,” dedi ve Rumlar ile Türkler arasındaki demografik ve tarihsel dinamikleri göz önünde bulundurduğumuzda böyle bir yapının karmaşıklıklarıyla başa çıkamayacağını ifade etti. İsviçre’nin uzun süren federasyon deneyimine atıfta bulunarak, her köyün kendi işini yürüttüğü bir düzenin burada uygun olmadığını belirtti.

TÜRLÜK ŞÜPHELERİ VE KIBRIS’A YAKLAŞIM Ortaylı, Kıbrıs’ta yaşanan sorunların geçmişten gelen birikimler içerdiğini hatırlattı ve İngiltere’nin rolüne dikkat çekti. Türk tarafı birliktelik iradesini sürdürse de Rum tarafının zaman zaman gerilimler yarattığını ifade etti. “Güney Cephesi’nin gelecekteki tutumu belirsiz,” diyen Ortaylı, tarafların karşı karşıya gelecekleri durumlarda kimsenin mesleğine, işine güvenerek devam edemeyeceğini öne sürdü.

AKILLARINCA AKDENİZ’İ KONTROL EDECEKLER Güncel muhalefetin ve kimi dış aktörlerin Akdeniz’i etkileme çabalarının bir boyutu olduğuna vurgu yapan Ortaylı, Batı Avrupa’nın özellikle Batı Almanya’nın bu konudaki etkisini eleştirdi. Alman devletinin denizcilik geçmişinin bu yönelimi karşılayamayacağını, gaz meselesinin ise hâlâ netleşmediğini belirtti. Kıbrıs’ın Akdeniz için stratejik bir bölge olduğuna dikkat çekerek, şu anda gaz konusunun netleşmediğini ve bu konunun gerilimleri artırabileceğini ifade etti.