Kalkan Kaya: Şeytan Masası’nın Coğrafyası ve Tarihçesi

İlçe merkezine yaklaşık dört kilometre uzağındaki mantar kaya olarak da adlandırılan kalkan kaya, ince bir sütun üzerinde yükselen geniş bir blok olarak göze çarpıyor. Zamanın zorluklarına karşı durduğu bu yapı, yıllara meydan okuyor.

Araştırmacı antropolog Naci Akdemir, bulunduğu zeminin sediment tortulu kaya kütlelerinden oluşan bir tabaka olduğuna işaret ediyor. Arazinin, Afrika-Arabistan plakalarının Avrasya’yı kuzeye itmesiyle oluştuğunu belirterek, bu süreçte hem yükselmenin sürmekte olduğunu hem de kuzeye doğru hareketin devam ettiğini ifade ediyor.

‘ŞEYTAN MASASI’ VEYA ‘MANTAR KAYASI’ DENİYOR Akdemir, bu süreçteki başlangıcın yaklaşık 250-300 milyon yıl önce gerçekleştiğini belirterek, yükselimin halen sürdüğünü vurguluyor. “İlerleme hızı tırnakların büyüme hızına denktir; yılda yaklaşık 10-15 milimetre kadar kuzeye doğru gidiyor,” diyor. Şu anda gördüğümüz yapı, coğrafyacıların yegâne örneklerden biri olarak nitelendirdiği türden bir oluşumun tipik temsilcisi olarak kabul ediliyor.

BUZUL ÇAĞDAN KALMA BİR AŞINDIRMA ESERİ Mİ? Akdemir, bu oluşumun biçiminde su ve rüzgarın etkisinin baskın olduğunu kabul etmekle birlikte, buzul çağından kalma bir aşındırmanın ürünüyse daha olası olduğunu belirtiyor. “Dikkat edilirse şu an bulunduğumuz zemin üzerinde su akışını anımsatan herhangi bir iz yok. Dolayısıyla bu oluşumu, buzul çağından kalma bir yapı olarak görüyorum. Buzul aşındırması neticesinde şekillenmiş olabilir.” diye ekliyor.

Kalkan kaya, savaş aleti olarak bakılan bir figür olarak da anılır ve Savaş Aleti olarak simgelenir. Bu doğal oluşum, Kocaköy’ün en önemli simgelerinden biri haline gelmiş durumda. Yaklaşık beş ila altı milyon yıl önce bu hale geldiğine inanılıyor; o dönemde Afrika-Arabistan ile Avrasya arasındaki tetikleyici bağlantılar Atlas Okyanusu ile Hint Okyanusu arasındaki geçişlerle şekilleniyordu. Akdeniz ise bu süreçlerin kalıntılarıyla günümüze uzanıyor.