İzlenecek Sezon: Zeytin Hasadı ve Rekolte Tahminleri Üzerine Güncel Değerlendirme

Türkiye genelinde zeytin hasadı devam ederken bazı bölgelerde kuraklık nedeniyle kayıplar kaydediliyor. TÜİK’in ilk tahminlerinde toplam rekoltede kayıp oranı yüzde 40 olarak öngörülürken, sahadan gelen son verilerle bu oran yaklaşık yüzde 35’e geriledi. Barınan zeytinyağı stoğu ise önceki yıllarda artan ihracat sınırlamaları nedeniyle dengeli kalıyor. Üreticiler, geçen yıl elde edilen yüksek verim ile bu sezon beklenen düşük rekoltenin karşıt etkilerinden söz ediyor ve maliyet baskılarının artmaya devam ettiğini vurguluyor.

Rekolte hangi yönü gösteriyor? Son iki yıldır rekolte tahminlerinde Tarım ve Orman Bakanlığı öne çıkıyor. Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK) artık bu konudaki nihai yetkiye sahip olarak tüm taraflarla sahada yapılan kontroller ve il/ilçe verileri doğrultusunda bir tahminde bulunuyor. 2025-2026 sezonu için öngörülen toplam zeytin rekoltesi yaklaşık 2 milyon 450 bin ton olarak belirtildi. UZZK Başkanı Mustafa Tan, önceki sezona göre toplamda yüzde 35’lik bir kayıp beklediklerini ifade etti. Dağılıma baktığımızda sofralık zeytinin yaklaşık 740 bin ton olarak öngörüldüğü ve zeytinyağı üretiminin 310 bin ton civarında gerçekleşmesi beklendiği belirtildi.

“Yok yılı” etkisi ve gerilim Zeytinde ağaçlar bir yıl daha fazla ürün vererek “var yılı”nı, bir sonraki yıl ise daha az verimle “yok yılı”nı yaşatıyor. Ancak son yıllarda bu iki durum arasındaki farkın kapanmaya başladığı gözlemleniyor. Mustafa Tan, 15 yıl önce 90 milyon olan geleneksel ağaç sayısının bugün 110 milyon ile 200 milyona ulaştığını ve bu artışın üretimdeki çeşitliliği dengelediğini belirtti.

Ayvalık özelinde farklı durumlar Ayvalık’ta bazı bahçeler kuraklıktan zarar görürken, diğerlerinde verim nispeten yüksek çıktı. Bölgenin üretici ailesinden Deniz Sabuncugil, geçen yıla kıyasla ürün miktarında yaklaşık yüzde 30’luk bir düşüş beklediklerini ifade etti; kuraklığın zarar verdiğini ve düşük fiyatların maliyetlerle birleşmesinin üreticiyi zorladığını belirtti. Ayvalık Ticaret Odası Başkanı Ali Uçar ise zeytinyağı için 250 bin tonluk bir rekolte öngördüklerini söyledi ve önceki sezondan yaklaşık 200 bin ton civarında devir stok bulunduğunu, iç piyasa ile ihracat için arz sorununda bir sıkıntı olmadığını belirtti.

Antalya’da iklim etkileri Antalya’da da iklim koşullarının hasat ve verim üzerinde etkisi sürüyor. Antalya Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Ali Çandır, yeni sezonda zeytinde yaklaşık %30 kayıp beklerken toplam üretimin il genelinde 55-60 bin ton zeytin ve 7-8 bin ton zeytinyağı olarak öngörüldüğünü açıkladı. Ayrıca Orhangazi, İznik, Nilüfer, Mudanya, Osmangazi, Kestel, Karacabey, Mustafa Kemalpaşa ve Gemlik ziraat odalarının başkanları bu yılın maliyetini değerlendirerek sofralık zeytinin kilogram maliyetinin yaklaşık 93.80 TL seviyesinde olduğunu belirtti.

Manisa’da Alaşehir ilçesinde 2025 hasadı başladı ve yüksek kalitenin öne çıktığı bir sezon olarak dikkat çekiyor. “Duble” olarak adlandırılan iri kalibreli zeytinler 125 TL’den alıcı buluyor. Bölgede yaklaşık 80 bin dekar alanda zeytin üretimi yapılmakta.