İstanbul’da Kahverengi Kokarca Mücadelesinde Çok Yönlü Strateji ve Hedefler

İstanbul Tarım ve Orman İl Müdürü Suat Parıldar, kentte kokarca karşıtı mücadele çalışmalarını detaylandırdı ve bu süreci 2017 yılında Gürcistan üzerinden gelen istilacı türle başlayan, 2020’den itibaren yoğunlaşan bir mücadele olarak özetledi. Senteze dayalı yaklaşımla, mekanik, biyoteknik, biyolojik ve kimyasal yöntemlerin bir arada kullanıldığını söyledi. Vatandaşların da kış aylarında gördükleri kokarcaları imha ederek bu sürece katkı sağlamaları gerektiğini vurguladı.

Feromon tuzaklarıyla başlayan biyoteknik adımlar, tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonundaki çalışmalarla destekleniyor. Samuray Arısı’nın salımı gibi biyolojik uygulamalar devreye alınırken, 2026 yılına kadar kokarca popülasyonunun kontrol altına alınması hedefleniyor.

“300’e yakın tarımsal üründe zarar yapabilen, sokucu emici bir zararlı” olarak nitelendirilen kokarca, 2017 yılında Doğu Asya kökenli olarak ilk kez kayıtlara geçti ve İstanbul’da özellikle 2020-2021 döneminde yoğun çalışma gerektirdi. Sadece tarımsal alanlarda değil, kent yaşamında da etkisini gösteren bu zararlı için alınan önlemler sürekli güncelleniyor. Tarihsel olarak giriş ve yayılma süreçlerinde, kontrollü mücadele ve ilaçlama çalışmaları sürdürülüyor. Parıldar, bu zararlı ile mücadelede tek bir yöntemin yeterli olmadığını, ilk aşamada mekanik ve fiziksel müdahalelerin ardından biyoteknik, biyolojik ve son olarak kimyasal müdahalelerin uygulanacağını açıkladı. Ayrıca ithal ürünlerin gümrüklerdeki zirai karantina kontrollerinin de yoğunlaştırıldığını ifade etti.

Girişlerin engellenmesi amacıyla kış döneminde kokarcarın depolara, evlerin perdelerinin arkasına ve çatı aralıklarına sızabileceğini hatırlatarak, vatandaşların gördüklerinde toplu olarak imha etmelerinin yaz döneminde zararların azalmasına yardımcı olacağını belirtti. Bu kapsamda mekanik ve fiziksel müdahalenin yanında feromon tuzaklarıyla zararlıların cezbedilip imha edilmesi için biyoteknik adımlar atılıyor. Bakanlıktan temin edilen 400 kit, feromonların yenilenmesiyle bölgesel popülasyon artışını izlemek için kullanılıyor ve bu da biyoteknik mücadele yönteminin temelini oluşturuyor.

“Bu kış dönemi bizim için çok önemli bir dönem” diyen Parıldar, sivil toplum kuruluşları, belediyeler ve sağlık teşkilatlarıyla yürütülen ortak bilinçlendirme çalışmalarını hatırlattı. İstanbul İl Müdürlüğü olarak 3 yıllık bir Kahverengi Kokarca ile Mücadele Eylem Planı geliştirdiklerini ve bu planı kamuoyuna iletmek üzere iş birliğini sürdürdüklerini söyledi. Kış aylarında kokcar toplama ve kapalı kutularda biriktirme yönteminin, yaz döneminde yaklaşık 200-250 zararlının doğaya salınımını engelleyeceğini belirtti. Bu süreçte halkın desteğine özellikle ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.

“Samuray Arısı ile Doğal Denge” adı verilen biyolojik mücadelede, tarımsal araştırma enstitülerinin ürettiği Samuray Arısı’nın İstanbul’da 2024 yılında 5 bin, 2025 yılında ise 10 bin adet doğaya salındığını açıkladı. Yumurtaya kendi yumurtasını bırakarak kokarcanın yumurtasını parazitleyen bu arılar, popülasyon artışıyla zararlı bireylerin oluşumunu engelliyor ve ekosistemde doğal dengeyi hedefliyor. Parıldar, geçen yılın sonunda 13 vilayetteki valiler, Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü ve ilgili diğer kurumlarla kahverengi kokarcadan zarar gören illere ilişkin tecrübe paylaşım toplantıları gerçekleştirdiklerini, 2025 yılı için İstanbul’da üç yıllık bir eylem planı oluşturarak kamu kurumlarının görev dağılımlarını belirlediklerini aktardı.