İstanbul Depremi Üzerine NYT Analizi ve İTÜ’nün Uyanış Sinyali Raporu

ABD basını The New York Times İstanbul depremi konusunda olası bir felaket ihtimalini vurgulayan bir analiz yayımladı. Yazarlar, Marmara Denizi’ndeki fay hatlarındaki son hareketlerin daha büyük bir deprem riskini gündeme getirebileceğini belirtti ve güçlü sarsıntıların Ana Marmara Fayı olarak bilinen kilitli bir bölüme yaklaştığını ileri sürdü. Yazıda, 7 büyüklüğünü aşan bir deprem için riskin yükseldiği ifade edildi ve bilim insanlarıyla yapılan değerlendirmeler bu ihtimali destekledi. Cornell Üniversitesi’nden deprem bilimci Judith Hubbard, İstanbul civarında meydana gelebilecek çok büyük bir depremin yakın tarihin en ağır insani felaketlerinden birine yol açabileceğini söyledi.

Analize yönelik tepkiler farklılık gösterdi; bazı uzmanlar mevcut çalışmaların eski sonuçlar olduğunu ve yeni bir şey söylemediklerini kaydetti. ‘Benzer sonuç’ başlığıyla yapılan değerlendirmelerde, İTÜ Jeofizik Mühendisliği Bölümü ve Affet Yönetim Enstitüsü’nden Prof. Dr. Tuncay Taymaz 2004, 2021 ve 2025 yıllarına ait çalışmalarını hatırlatarak haberin abartılı olmadığını belirtti. Bu çalışmaların benzer sonuçları içerdiğini ifade etti.

‘Bir hipotez’ Deprem Bilimci-Sismolog Prof. Dr. Bülent Kaypak ise söz konusu makalelerin uzun zamandır üzerinde durulan bir konu olduğunu ve NYT’de haberleştirilmesinin dikkat çektiğini söyledi. Science dergisinde yayımlanan çalışmanın kalitesinden söz edilse de, orada belirtilenin nihai bir gerçeklik değil bir hipotez olduğunun altını çizdi. Odaklanılması gerekenin yaklaşan deprem değil, alınacak önlemler olduğuna işaret etti.

‘Genele uygun’ Deprem Uzmanı Prof. Dr. Şükrü Ersoy ise makaleyi inceleyenlerin genel olarak riskin devam ettiğini onayladığını belirtti. Marmara deprem riskinin bulunduğu, 7 büyüklüğünde bir depremin mümkün olduğu ve riskin doğu kollara doğru kaydığı görüşünü destekledi. Kentsel dönüşümün depreme dirençli bir kent inşa etmek için yeterli olmayacağını ifade etti.

‘Er geç olacak’ Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, NYT haberlerinin heyecan kattığını söyledi. Marmara Denizi’nde geçmişte depremler yaşandığını hatırlatan Görür, Cumhuriyet dönemine kadar uzanan bir gerçeğin altını çizdi: deprem dirençli kentler inşa etmek için çalışmayı sürdürmek gerekir.

İTÜ Araştırması: Uyanış Sinyali İTÜ öğretim üyeleri önderliğinde yürütülen bir ekip, 23 Nisan 2025 tarihinde meydana gelen 6.3 Silivri-Kumburgaz depremine ilişkin şimdiye kadar yapılmış en ayrıntılı bilimsel incelemeyi yayımladı. 18 Kasım’da yayımlanan sonuçlar, bu depremin bağımsız bir olay olmanın ötesinde, Marmara Denizi’nin altından gelebilecek daha büyük bir jeodinamik sürecin parçası olduğuna işaret eden bir “uyanış sinyali” olarak yorumlandı. Science’ta yer alan makalede 6.2’lik depremin doğuya kırılma yayılımı ve artçı dizisinin analizi de bu bağlamda değerlendirildi.