Instagram’da marka taklitleri ve dolandırıcılık yöntemleri hakkında bilinçli olun. Güvenliğinizi korumak için ipuçları ve dikkat edilmesi gerekenler burada.
Son zamanlarda, ünlü tekstil, gözlük ve ayakkabı markalarının taklit ürünleri Instagram platformu üzerinden ‘mezat’ usulüyle satışa çıkarılıyor. Bu ürünlerin orijinalliği sorgulanmakla birlikte, tüketiciler dolandırıcıların eline düşebiliyor. Taklit ürünlerin sadece etiket, logo ve amblem gibi detayları benzetiliyor olsa da, ürünlerin kalitesi ve üretim standardı oldukça düşük seviyede bulunuyor. Laleli’deki bir tekstilci, bu durumu şöyle anlatıyor: “Marka orijinalinin ihraç fazlası olduğu iddiasıyla, yüzde 90 indirimli olarak 800-900 liraya satılan ürünler, toptanda ise sadece 50 liraya alınabiliyor. Bu da ortalamanın oldukça altında fiyatlarla satıldığını gösteriyor.”
Instagram’da birçok hesap aracılığıyla, dünya markalarının taklit ürünleri satışa sunuluyor. Bu hesaplar, yoğun denetim ve takiplere rağmen çeşitli yöntemlerle faaliyetlerini sürdürüyor. Kullanıcılar, WhatsApp üzerinden kaydolup canlı yayınlara katılarak, markalı olduğu iddia edilen taklit ürünlere açık artırma yöntemiyle teklif veriyor. Bu satışlarda toptan veya perakende alışveriş yapılabiliyor ve fiyatlar genellikle 500 lira ile 2000 lira arasında değişiyor.
Satış yapılan hesapların altındaki yorumlar genellikle sahte kullanıcılar tarafından oluşturuluyor ve “Güvenli alışverişin adresi”, “Gerçek ürünler”, “Orijinal ürünler” gibi ifadeler kullanılarak tüketicilerin güveni kazanılmaya çalışılıyor. Bu yorumlar, tüketicilerin algısını yönlendirmeyi amaçlıyor. Ancak, bazı kullanıcılar gerçek deneyimlerini paylaşarak, ürünlerin ihraç fazlası veya orijinal olmadığını ve bu durumu bilerek almaları gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, bu hesaplar sürekli yeni yedek hesaplar açarak faaliyetlerini sürdürüyor ve Instagram tarafından engellenmek istediklerinde ‘Hesaplarımız kapatılıyor’ açıklamalarıyla durumu açıklıyorlar.
Hesaplar genellikle “export” yani ihracat kelimesi kullanılarak açılıyor ve “ihraç fazlası” ürün olduğu vurgulanıyor. Laleli’deki esnaf Mahmut Kösemen, bu durumu şöyle özetliyor: “Burada dolandırıcılık farklı bir boyuta ulaşıyor. Birincisi, markanın adını kullanarak sahte ürün satışı yapılıyor. İkincisi ise, tüketiciye gönderilen ürünlerin gerçekten o markaya ait olup olmadığını sorgulamak gerekiyor. Genellikle, toptan alınan 50-100 liraya satılan ürünler, etiket ve amblem detaylarıyla 5 bin liraya satılmaya çalışılıyor. Bu yöntemler, farklı zamanlarda da kullanıldı, ancak Instagram aracılığıyla çok daha görünür hale geldi.”
Bu hesapların bazıları, aynı zamanda fiziksel dükkanlara da sahip olarak, adres gösteriyor ve ürünleri oradan da satıyor. Bazıları ise, “Adres bilgisi WhatsApp üzerinden kayıt yapıldıktan sonra paylaşılacaktır” diyerek, iletişim ve satış süreçlerini gizli tutuyor. Ayrıca, ürünlerin hediye kutusu ve poşetleri de aynı taklitçilikle hazırlanmaktadır. “Orijinal kutusunda” ibaresi ile satılan ürünler, özellikle hediye amaçlı tercih ediliyor ve iç detaylar ile birlikte kutu ve poşetler de taklit edilerek müşteri ikna edilmeye çalışılıyor.