İkinci el araç ekspertiz piyasasında güvenli alışveriş: fiyatlar, güvenlik izleri ve doğrulanabilir raporlar ile bilinçli kararlar.
Son dönemde durgunluk yaşayan ikinci el araç piyasası yaz aylarında yeniden hareketlenen bir tablo çiziyor. Taşıt kredisi faizlerindeki gevşeme ile vatandaşlar bütçelerini zorlamadan istedikleri aracı almak için krediye başvuruyor; bu durum oto satışlarının artmasına paralel olarak ekspertiz firmalarının da sayısını yükseltiyor. Araba değişimi, boyası, motoru ve mekanik durumu gibi ayrıntılar artık neredeyse her semtte ayrı bir ekspertiz noktasında kontrol ediliyor.
İKİNCİ ELDE DOLANDIRICILIK KORKUSU ise tüketicilerin aklını meşgul eden konular arasında. Kilometre düşürme, sahte parçalar, pert kayıtlı araçlarla yapılan karışık raporlar ve birkaç kazalı aracın birleştirilerek tek araç olarak sunulması gibi riskler hâlâ bulunuyor. Tüketiciler bir yandan güvenilir bir ekspertiz firmasına yönelirken, diğer yandan piyasadaki kayıt dışı hizmetlerle karşı karşıya kalabiliyorlar.
FİYATLARDACAKIŞVAR – UÇURUM Ekspertiz paketleri, sadece kaporta, boya ve mekanik kontrolleri içeren mini paketlerle 5.000 TL civarında başlarken, daha ayrıntılı incelemeler için fiyatlar 25.000 TL’ye kadar çıkabiliyor. Hizmet içeriğine bağlı olarak fiyatlarda önemli farklar söz konusu oluyor.
İMAS Başkanı Hayrettin Ertemel, ekspertiz sürecinde son dönemde karşılaşılan olumsuzlukların üzerinde durulmasının önemli olduğunu belirtiyor. Yetkili satıcılar ve TSE belgeli ekspertiz firmalarının yeni düzenlemeler kapsamında belirli sorumlulukları olduğuna vurgu yapıyor ve genel olarak mesleğin etik çerçevede icra edilmesi gerektiğini ifade ediyor. Ancak piyasanın teknik açıdan gerekli standartları karşılaması için çalışmalara devam edilmesi gerektiği de altını çiziyor.
Kurumsal standartlar ve maliyetler konusunda şu an için net bir denetim mekanizması bulunmuyor. TSE’nin öngördüğü asgari kontroller 5.000 TL düzeyinden başlayıp, araç model ve segmentine göre 20.000–25.000 TL arasında değişebiliyor. Yüksek maliyetler yüzünden bazı tüketiciler kritik güvenlik unsurları olan airbag gibi parçaların kontrolünü erteleyebiliyor. Bu noktada tavan ve taban fiyat uygulamaları ile maliyetlerin daha şeffaf ve erişilebilir hale getirilmesi fikri tartışılıyor.
Mağdur olmamak için neler yapılmalı? Alışveriş süreci öncelikle güvenilir satıcılardan başlamalı. Yetki Belgesi bulunan firmalar tercih edilmeli çünkü satış ve satış sonrası sorumluluklar bu firmalarda yer alıyor. Ardından kurumsallık ve TSE belgesine sahip eksper noktaları tercih edilmeli. Alıcılar, seçtikleri firmadan araçlarını kontrol ettirerek güvenli ödeme yöntemlerini benimsemeli ve her aşamada raporları dikkatle incelemeli. Ekspertizle ilgili herhangi bir kasıtlı usulsüzlük şüphesi durumunda tüketiciler, mevzuata uygun haklarını kullanabilirler.
Ekspertiz yaptırırken nelere dikkat edilmeli? Öncelik, uygun fiyat değil kaliteli hizmet olmalı. Çok şubeli işletmelerde fiyatlar genelde sabit olsa da kampanya veya kayıt sırasında indirimler uygulanabiliyor. Kullanıcılar, kayıt sırasında kampanya varsa sorularını sormalı ve fiyat konusunda net bilgi almalıdır.