İçe Basma Problemleri ve Çözüm Yolları: Bacak, Ayak ve Kas-Destek Yaklaşımları

Kalça ve uyluk kemiğinin doğuştan içe dönüklüğü bazı çocuklarda içe basmaya yol açar. Yürüme sırasında ayaklar genelde içe dönük görünür ve çocuklar W biçiminde oturabilirler; bu durum çoğunlukla kendiliğinden düzelir ve 6–8 yaşa kadar doğal seyrini sürdürür.

Dikkat edilmesi gerekenler:

• Bu dönemde ailelerin sık sık başvurdukları ayak yönlendirme cihazları veya özel ayakkabılar bilimsel olarak fayda sağlamaz. Düzenli kontrol ve kalça çevresi kaslarını güçlendirmeye yönelik oyunlar destekleyici olabilir.
• Deformite 9–10 yaşa kadar belirginleşirse ve çocuğun yürüyüşünü veya psikososyal durumunu olumsuz etkiliyorsa cerrahi düşünülmelidir. Ameliyat sonrası uyluk kemiği kontrollü şekilde dışa döndürülerek eksen normal hale getirilir; sabitleme için plak veya çivi kullanılır. Yaklaşık kısa süreli yük kısıtlaması ve fizik tedavi ile iyi sonuçlar elde edilir.

İkinci olarak, baldır kemiğine bağlı içe basma durumunda çocuklar genelde ayak ve dizlerini içe doğru hareket ettirirler. Yürümekte sık takılma ve dengesizlik görülebilir. Genelde 4–6 yaş civarında düzelme potansiyeli vardır çünkü bacak dönmesi gelişimi sürmektedir.

Ne yapılabilir? Ayakkabı değişiklikleri veya tabanlıklar bu durumun düzelmesini sağlamaz; aktif yaşam sürdürmek kasları güçlendirir ve yürüyüşü olumlu etkiler. Sorun belirginleşirse 8–9 yaş sonrası cerrahi uygun seçenek olabilir. Tibia kontrollü bir dışa döndürülme ile anatomik hizaya getirilir ve kemik sabitlenir. Ameliyat sonrası yaklaşık 6 hafta iyileşme süreci bulunur; çocuklar güvenli şekilde yürüyüşe dönebilirler.

Ayak ön kısmının içe dönmesi çocuklarda en sık görülen içe basma nedenidir. Ayak ön kısmı esnek ise pasif hareketle düzelebilir; sert tipte ise direnç hissedilir.

Ne yapılabilir? İlk 6–12 ay içinde belirgin düzelme beklenir. Esnek tiplerde nazik germe egzersizleri öğretilir. Sert deformitelerde alçı uygulamaları gerekebilir. Kalıcı sapma veya yürüme bozukluğu varsa ilerleyen yaşlarda cerrahiyle ayak kemiklerinin yönü yeniden ayarlanır.

Düz tabanlık nedeniyle içe basma genelde çocuklukta tedavi gerektirmez. Esnek düz tabanlık ağrı yapmaz; sert düz tabanlık durumunda ise hareket kısıtlılığı ve ağrı daha belirgin olabilir.

Ne yapılabilir? Esnek düz tabanlık ağrı ve yorgunluğa yol açıyorsa kişiye özel tabanlık önerilir. Zamanla kavs oluşumu beklenir. Sert düztabanlıkta özel ayakkabı veya tabanlık desteği kullanılabilir; yapı bozukluğu ve yürüyüş bozukluğu belirginse ve konservatif tedaviler etkisizse cerrahi gerekebilir. Ameliyat sonrası yaklaşık beş hafta alçıda tutulur; alçı çıktıktan sonra fizik tedavi ve egzersizlerle normal yürüyüş sağlanır.

Kas ve bağ gevşekliğine bağlı içe yönelim Bazı çocuklarda bağ gevşekliği ve kasların yeterli kuvveti sağlayamaması içe doğru yönelime yol açar; çocuklar kolay yorulur ve uzun yürüyüşlerde içe basma artar.

Ne yapılabilir? Gereksiz cihazlar veya sert ortopedik ayakkabılar kas gelişimini olumsuz etkileyebileceğinden önerilmez. Temel yaklaşım kas gücü ve denge koordinasyonunun artırılmasıdır. Aktif yaşam tarzı teşvik edilmeli; çıplak ayakla denge egzersizleri yapılmalıdır. İyileşme zamanla görülebilir. Bağ gevşekliği ve düz tabanlık birlikteyse kişiye özel tabanlık desteği eklenebilir.