Halka Açık Sahillerde İşletme Denetimlerine İlişkin Vatandaş Tepkisi ve Haklar

Antalya’nın Kemer ilçesinde sahilde yüzmek isteyen bir aile, bazı işletmelerin alanı kapatması nedeniyle aradıkları yerleri bulamamanın sıkıntısını anı kameraya kaydetti ve bu görüntüyü sosyal medyada paylaşarak tepki gösterdi. Görüntüler, sahili kullanan bazı vatandaşların da plaj alanlarının küçüklüğü ve şezlong ile şemsiyelerin yer kaplaması yönündeki eleştirilerini yansıtıyor.

Neşet Gündüz (Tüketiciler Birliği Antalya Şubesi Başkanı) işletmelerin “işgal boyutunda” hizmet verdiğini söyleyerek, vatandaşların kendi yiyecek ve içeceklerini sahile götürebileceğini, mağduriyet halinde Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurabileceklerini vurguladı. Tüketici, almadığı hizmetin bedelini ödemek zorunda değildir ifadesini öne çıkaran Gündüz, sahil ve kıyıların anayasa gereği halka açık olduğuna dikkat çekti.

Gündüz şöyle devam etti: “Denize 50 ya da 100 metre mesafedeki alanlar kamunun ortak kullanımındadır. Belediyeler, valilikler ve kaymakamlıklar bu konuda denetim görevini yerine getirmeli. Günümüzde birçok plajda girişte gişeler kurulmuş ve ücret alınıyor; vatandaşın kendi yiyecek ve içeceğini sahile sokması yasaklanıyor. Tüketici, almadığı hizmet için bedel ödemek zorunda değildir. Şezlong ücreti gibi ödemeler için de Hakem Heyeti’ne başvurup parasını geri alabilir.”

“KONYAALTI PLAJ PARKLARINA GİDİN, HER ŞEY PARALI” şeklinde konuşan Gündüz, belediyelerin sahil alanlarını “işgaliye parası” ile kiraya verdiğini savundu. “Bu alanlar kiralanamaz, buralar halka ait, kamuya açık yerlerdir. Devletin mutlaka müdahil olması gerekiyor. Konyaaltı plaj parklarına gidin, her şey paralı. Otoparka girmek bile ücretli. Karayolları’na ait park alanının neden ücretli olduğu da sorgulanmalı.” dedi. Ayrıca kurumların görevlerini yerine getirmemesi nedeniyle tüketicilerin haklarını kullanamadığını, bunun işletmelerin vatandaşlara karşı kabadayılık yapmasına yol açtığını belirtti.

Yiyecek İçecek Getirmek Yasağına Karşı Vatandaş Hakları başlığı altında vatandaşların sahilleri özgürce kullanma hakkına vurgu yapan Gündüz, parasal mağduriyet yaşanması durumunda Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurabileceklerini ifade etti. “Vatandaş sahile kendi yiyecek ve içeceğini getirebilir. Belediyelerin ya da özel işletmelerin ‘Yiyecek içecek getirmek yasaktır’ yazısı koymaya hakkı yoktur. Yasak koyma ve ceza verme yetkisi yalnızca mahkemelere aittir.” diye konuştu. Şirketler ve belediyeler kendi kurallarını dayatarak vatandaşı mağdur edemez; bu durum toplumsal çatışmalara yol açabilir mesajını da paylaştı.