Kasımda güven endeksleri yükseldi: tüketici ve reel sektörde umut artıyor. Pozitif eğilimlerle ekonomide iyimserlik güçleniyor.

Kasım ayına ilişkin güven göstergeleri, tüketici ve reel sektör gibi ana itici güçlerin ekonomik görünümüne dair iyimser bir tablo ortaya koydu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre tüketici güveninde ekimden kasıma geçişte %1,6’lık artış kaydedildi ve endeks 85 değerine ulaştı. Böylece son beş ayın en yüksek seviyesine çıkmış oldu.
Mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi ise kasımda bir önceki aya göre 1,2 puan yükselerek 103,2 seviyesinde kaldı ve eşik değerin üzerinde seyretmeyi sürdürdü. Aynı dönemde TÜİK’in ekonomik güven endeksi de aylık bazda %1,3 artışla 99,5’e çıktı; endeks mart ayından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
“Endeksler daha üst seviyelere taşınacaktır” ifadesiyle görüşlerini paylaşan İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener, tüketici güveninin vatandaşların mevcut ve geleceğe dönük ekonomik duruma bakışını yansıttığını belirtti. 100’ün üzerinde bir değer, vatandaşların iyimser olduğunun göstergesiydi ve 100’e yaklaşması ise ekonominin olumlu yönde ilerlediğini işaret ediyordu.
Son 3 yılın kasım aylarıyla karşılaştırıldığında güven endeksinin daha pozitif bir yol izlediğini söyleyen Şener, mevcut ve gelecek 12 aylık döneme ilişkin beklentilerin yükselmesiyle tüketici güveninin önümüzdeki aylarda da artışını sürdüreceğini öne sürdü. Gelecek yılın ikinci çeyreğinden sonra endeksin 90’ların üzerine çıkmasının sürpriz olmayacağını ifade etti. Özellikle enflasyonla mücadelede elde edilen başarının güven endeksini yukarı taşıyacağını belirtti.
Reel kesim güven endeksinin de sektör temsilcilerinin ekonomik görünümle ilgili genel izlenimini yansıttığını aktaran Şener, 100’ün üzerindeki değerlerin iyimser işaretleri olduğunu söyledi. Buna göre reel kesimde ihracat siparişleri, birim fiyat gelişmeleri ve rekabet gücü gibi göstergeler endeksi olumlu yönde etkiledi. Son üç aylık dönemdeki toplam siparişlere bağlı olarak gelecek üç aylık dönemdeki ihracat siparişleri ve üretim hacmindeki artış, endeksi yukarı taşıdı.
Ekonomik güven endeksinin, reel sektör, tüketiciler ve hizmetler, inşaat ile perakende ticaret gibi alt sektörlerin ekonomik bakışını yansıttığını dile getiren Şener, bu endeksin daha kapsamlı ve güvenilir bir gösterge olduğuna vurgu yaptı. Kasım 2024’te 97,2 seviyesinde olan ekonomik güven endeksinin, geçen ay 99,5 seviyesine yükseldiğini kaydeden Şener, şu ifadeleri paylaştı: “Özellikle reel kesim, hizmet sektörü ve perakende ticaret üzerinden gelen olumlu bakış açısı, ekonomik güven endeksinin yükselmesine katkıda bulundu. Türkiye’nin güven endekslerinde görülen bu artışlar, kredi risk primindeki düşüşle de paralel ilerledi. Dezenflasyon süreci ve ihracat ile cari açıkta elde edilen ilerleme devam ederse endeksler daha da yukarı çıkacaktır.”