Gripte H3N2 Güç Kazanıyor: Aşı ve Risk Gruplarıyla İlgili Güncel Bulgular

Güney Yarım Küre’nin sezon sonu verileri, alt soyların beklenenden daha hızlı yayıldığını bizlere gösteriyor. Kuzey Yarım Küre’de ise İngiltere ve Japonya gibi ülkelerde H3N2’nin K alt soyunun erken dönemde baskın hale geldiği görülüyor. İç Hastalıkları Hekimi Uzm. Dr. Cengiz Duygulu, bu yılki atmosfere dikkat çekerek şu yorumu yapıyor: “H3N2’nin K alt soyunun erken dönemde hakim olması, aşı uyumsuzluğu ihtimalini gündeme taşıyor.” Bu kadar belirgin bir tablo, bu sezonun grip dinamiklerinin alışılmışın dışında ilerleyeceğini düşündürüyor.

Bu yıl aşı ne kadar koruyacak? Grip aşıları her sezon, bir önceki yılın baskın influenza A ve B virüslerine göre güncellenir. 2024–2025 sezonu için geliştirilirken H3N2’nin J ve J.2 alt soyları temel alınmıştı. Ancak Güney Yarım Küre’de sezon sonuna doğru H3N2 K alt soyunun öne çıktığı anlaşıldı. Bu durum, bilim dünyasında küresel ölçekte dikkatle izlenen bir mesele oldu. Uzm. Dr. Duygulu’nun ifadeleri: “Aşı yine de ağır hastalık, yoğun bakım gereksinimi ve ölüm riskini azaltmada kilit rolünü sürdürüyor. Ancak bu yılın seyri önceki yıllardan farklı olabilir.”

Yeni varyantın belirtileri nasıl görünüyor? Türkiye’de Sağlık Bakanlığı’nın son verileri ekim ayının son iki haftasında influenza bildiriminin bulunmadığını gösteriyor. Bu nedenle varyantın klinik etkisini net olarak belirlemek için henüz erken olsa da geçen yıla benzer bir tablo bekleniyor. Olası belirtiler şöyle sıralanıyor: – Ani başlayan yüksek ateş, – Kas ve eklem ağrıları, – Yoğun halsizlik, – Kuru öksürük.

Yeni varyant daha ağır mı seyreder? Küresel ilk veriler, ağır hastalık ve hastaneye yatış oranlarının geçen yılki döneme benzer şekilde artabileceğini gösteriyor. Bu nedenle özellikle risk grubundakilerin dikkatli olması gerekiyor. Risk grupları şu şekilde sıralanabilir: kronik hastalığı olan 18–65 yaş arası bireyler (kalp damar hastalıkları, KOAH, diyabet, astım, böbrek yetmezliği vb.), 65 yaş üstü kişiler, hamileler, sağlık çalışanları ve yaşlı bakım evi çalışanları. Uzm. Dr. Duygulu, bu grupların aşılarını yaptırmasının hayati olduğunu belirtiyor: “Grip riskini en çok azaltan adım hâlâ aşıdır.”

Türkiye’de kış dalgası bekleniyor mu? Her yıl olduğu gibi bu yıl da mevsimsel grip dalgasının görülmesi öngörülüyor. Yeni varyantın seyrine bağlı olarak dalganın daha erken başlayabileceği düşünülüyor. Topluma yönelik koruyucu öneriler arasında: kapalı alanlarda maske kullanımı, ellerin sık yıkanması, kalabalık ortamlarda mesafe ve özellikle risk gruplarının aşılanması yer alıyor.

Hangi durumlarda mutlaka doktora başvurulmalı? Aşırı belirtiler şu şekilde uyarıcı olabilir: yüksek ateş, nefes darlığı, genel durum bozukluğu, istirahatle geçmeyen halsizlik. Bu belirtiler ortaya çıktığında vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulması önerilir. İç Hastalıkları Hekimi Uzm. Dr. Cengiz Duygulu, yeni H3N2 varyantının özellikle risk gruplarında daha ağır seyredebileceğini belirterek, “Belirtileri hafife almadan koruyucu adımları zamanında uygulamak bu yıl her zamankinden daha önemli” ifadelerini paylaşıyor.