Eylül Aşamasında Dış Ticaret: TÜİK ve Ticaret Bakanlığı Verileriyle Güncel Gözlemler

Geçici dış ticaret verileri, TÜİK ile Ticaret Bakanlığı iş birliğinde açıklanıyor ve GTS kapsamındaki ihracatın eylül ayında geçen yılın aynı dönemine göre artış kaydettiğini gösteriyor. Bu ay itibarıyla ihracat, 22 milyar 576 milyon dolar seviyesinde gerçekleşirken ithalat 29 milyar 479 milyon dolar olarak kayda geçti. Dış ticaret açığı ise önceki yılın aynı dönemine göre %33,8 artışla 6 milyar 903 milyon dolar olarak belirlendi. İhracatın ithalata oranı ise Eylül 2024’te %81 iken bu ay %76,6 olarak hesaplandı.

OCAK-EYLÜL DÖNEMİNDE DIŞ TİCARET AÇIĞI YÜZDE 11,8 ARTTI Ocak-Eylül döneminde ihracat, geçen yılın aynı dönemine kıyasla %4,1 artışla 200 milyar 578 milyon dolar, ithalat ise %5,9 yükselişle 267 milyar 637 milyon dolar olarak kaydedildi. Dış ticaret açığı bu dönemde %11,8 artışla 67 milyar 60 milyon dolara çıktı. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %76,3’ten %74,9’a geriledi.

ENERJİ VE ALTIN HARİÇ DIŞ TİCARET Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat eylülde %2,1 artışla 21 milyar 227 milyon dolara yükseldi. Aynı dönemde enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat %5,8 artışla 22 milyar 438 milyon dolara ulaştı. Dış ticaret fazlası ise bu kapsamda 1 milyar 211 milyon dolar olarak belirlendi. Dış ticaret hacmi %4 artışla 43 milyar 665 milyon dolara çıktı ve enerji-altın hariç ihracatın ithalata karşılama oranı %94,6 olarak kayda geçti.

İmalat sanayiinin payı eylül ayında ihracatta %94,5 olarak ortaya çıktı; tarım, ormancılık ve balıkçılık %3, madencilik ve taş ocakçılığı ise %1,8 pay aldı. Aynı dönemde Ocak-Eylül için imalat sanayiinin payı %94,5, tarım ve ilgili sektörler %3,3, madencilik %1,6 olarak belirlendi. Geniş ekonomik gruplar temelinde ithalatta ara mallarının payı %69,1, sermaye mallarının %14,9 ve tüketim mallarının %15,5 olarak hesaplandı; Ocak-Eylül’de ise ara malları %69, tüketim malları %16,3 ve sermaye malları %14,5 şeklinde dağılım gösterdi.

İHRACATTA ÜLKELERİN SIRALAMASI Eylülde ihracatta Almanya ilk sırayı alırken 1 milyar 904 milyon dolar ile zirvede yer aldı. Bunu 1 milyar 387 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 1 milyar 348 milyon dolar ile ABD, 1 milyar 101 milyon dolar ile Irak ve 1 milyar 100 milyon dolar ile İtalya takip etti. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın %30,3’ünü oluşturdu. Ocak-Eylül’de ise Almanya ilk sırada 16 milyar 552 milyon dolar ihracatla öne çıktı. Ardından Birleşik Krallık, ABD, İtalya ve Irak gelmekte. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplamExports’in %29,7’sine denk geldi.

İTHALATTA ÖNE ÇIKAN ÜLKELER Eylülde Çin ithalatta birinci olurken 4 milyar 264 milyon dolar ile en çok ithal edilen ülke oldu. Çin’i sırasıyla Rusya, Almanya, Birleşik Arap Emirlikleri ve ABD izledi. İlk 5 ülke tarafından yapılan ithalat, toplam ithalatin %43,5’ine karşılık geldi. Ocak-Eylül’de ise Çin 36 milyar 754 milyon dolarla en çok ithalat yapılan ülke konumunu korudu; ardından Rusya, Almanya, ABD ve İtalya geliyor. İlk 5 ülkeye yönelik ithalat, toplam ithalatin %43,1’ini oluşturdu.

ÖZEL TİCARET SİSTEMİ VERİLERİ Özel Ticaret Sistemi’nde de eylül ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre %3 artışla 20 milyar 550 milyon dolar oldu. İthalat ise %10,6 artışla 28 milyar 22 milyon dolara çıktı. Dış ticaret açığı bu kapsamda %38,7 artışla 7 milyar 472 milyon dolara yükseldi; ihracatın ithalatı karşılama oranı Eylül 2024’te %78,7 iken bu yılın aynı ayında %73,3’e geriledi. Ocak-Eylül’de ise ihracat %4,4 artışla 182 milyar 42 milyon dolar, ithalat %6,6 yükselişle 250 milyar 788 milyon dolar olarak kaydedildi. Dış ticaret açığı %13 artışla 68 milyar 746 milyon dolar seviyesine çıktı; ihracatın ithalatı karşılama oranı %74,1’den %72,6’ya geriledi.