Eylül 2025 Ödemeler Dengesi: Net Gelişmeler ve Finansman Kaynakları Analizi

TCMB tarafından paylaşılan ödemeler dengesi verilerine göre Eylül 2025’te cari işlemler hesabında 1.112 milyon dolar fazla kaydedildi; altın ve enerji hariç cari işlemler dengesiyse 6.803 milyon dolar fazlalık gösterdi. Bu dönemde ödemeler dengesinin tanımlı dış ticaret açığı 5.356 milyon dolar olarak belirlendi.

Yıllıklandırılmış verilere göre Eylül’de cari açığın yaklaşık 20,1 milyar dolar, ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret dengesinin ise 64,8 milyar dolar açık verdiği görüldü. Hizmetler dengesinin net fazlası 62,6 milyar dolar olurken, birincil ve ikincil gelir dengeleri sırasıyla 17,6 milyar dolar ve 308 milyon dolar açık oluşturdu. Hizmetler dengesinden elde edilen net girişler bu ay 7,707 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti; taşımacılık hizmetleri ve seyahat kalemlerinden elde edilen net gelirler sırasıyla 2,269 milyon dolar ve 6,259 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.

Eylülde portföy yatırımlarında net 1.152 milyon dolarlık giriş olarak raporlanırken, finansmanı güçlendiren başlıklar incelendiğinde net doğrudan yatırımların 5,7 milyar dolar, net portföy yatırımlarının 2 milyar dolar, kredilerin 22,8 milyar dolar ve ticari kredilerin 1,9 milyar dolar katkı sağladığı belirtildi. Buna karşılık net efektif ve mevduatlar 1,1 milyar dolarlık olumsuz etkiye işaret etti.

Merkez Bankası’nın döviz cinsinden net rezerv kaybı Eylül ayında 6,8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Doğrudan yatırımlar kaynaklı net çıkış 162 milyon dolar olarak kayıtlara geçti. Yurt dışı yerleşiklerin toplam doğrudan yatırımları 722 milyon dolar artarken, yurt içi yerleşiklerin yurtdışındaki doğrudan yatırımları 884 milyon dolar artış gösterdi. Gayrimenkul yatırımlarında yurt içi yerleşiklerin yurtdışından 211 milyon dolar gayrimenkul alımı yaptığı ve yurt dışı yerleşiklerin Türkiye’de 180 milyon dolar net gayrimenkul alımı yaptığı görüldü.

Portföy yatırımlarında 1.152 milyon dolarlık net girişin yaşandığı bu dönemde, yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 322 milyon dolar net satış, DİBS piyasasında ise 554 milyon dolar net alış yaptı. Yurt dışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak yurt dışı yerleşikler bankalar, Genel Hükümet ve diğer sektör ihraçlarında sırasıyla 1.336 milyon dolar, 1.726 milyon dolar ve 865 milyon dolar net alış yaptı. Yurt dışından kredi kullanımlarında ise bankalar ile Genel Hükümetin sırasıyla 1.335 milyon dolar ve 134 milyon dolar net geri ödemeler yaptığı, diğer sektörlerin ise 842 milyon dolar net kullanım sağladığı belirtildi.

Diğer yatırımlar kapsamında, yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları TL ve yabancı para cinsinden sırasıyla 323 milyon dolar ve 612 milyon dolar net artış toplamında 935 milyon dolar net yükseliş kaydetti. Rezerv varlıklar kaleminde ise bu ay 8.692 milyon dolar net azalış kaydedildi.