Enflasyonla Mücadelede Yeni Yol Haritası: Hedefler ve Güncel Veriler

Para politikasında iki yılın üzerinde süren sıkı duruşun ardından hedeflerimizin odak noktası netleşti: KKM bakiyesini düşürmek, dezenflasyonu tesis etmek ve nihayetinde enflasyonu tek haneye indirmek. Bu süreçte rezervlerde görülen artış dikkat çekiyor; brüt rezervlerimiz 80 milyar doların üzerinde yükseldi ve özellikle Türk lirasına kaydırılan artış yapıcı bir etki yarattı. Vatandaşların dövizlerini bozmasıyla rezervler güç kazandı. Şu anda KKM bakiyemizde büyük bir azalma kaydedildi; 140 milyar doların üzerinde olan bakiye yaklaşık olarak 1 milyar doların altına geriledi.

Üçüncü ve en temel önceliğimiz olan fiyat istikrarı, en çok üzerinde durduğumuz hedef konumunda. Enflasyon yükünün vatandaşa olan etkisi ve fiyat istikrarının bozulmuş olması, bu hedefin ne kadar hayati olduğunun altını çiziyor. Bu uzun, sürekli bir süreç olacak ve hedefimiz önce tek haneli enflasyon, ardından bunu sabitleyerek hedeflenen seviyeye ulaşmak.

Geçtiğimiz dönemde enflasyonu yüzde 75 civarında sınırlayabildiğimiz bir durumda, güncel görünümle bu rakamı üç haneli seviyelerden düşürerek şu an yüzde 33’ün altına indirmiş bulunuyoruz. Buna paralel olarak talep koşulları dezenflasyonla uyumlu ilerliyor; alınacak tedbirler ve adımlarla para politikası sıkılığı yeniden kalibre edilerek enflasyonun düşüşü hedefleniyor.

Vatandaş için üçüncü hedefe ulaşmanın anlamı nedir? Kısa yanıt, stabilite. Kurdaki oynaklıkların belirgin ölçüde azaldığını görmek mümkün; makro finansal istikrar ve güven açısından iki önemli kazanım elde edildi.

Hizmet enflasyonu ve mevcut eğilimler — Haftalık enflasyon verileri yakından takip ediliyor. Eylül verileri beklentilerin üzerinde çıkmışken, ekim verisi buna kıyasla daha olumlu bir tablo sundu. Kasım için piyasa tahminleri yüzde 1 civarında artış yönünde. Verilerden çıkardığımız mesaj şu: Enflasyon bir virüs gibi; uzun süreli etkisi zor, ama doğru tedbirlerle zamanla sönümlenmesi mümkün. Kasım ayında daha iyi bir veri bekliyoruz. Kira enflasyonu üzerinde de önemli bir hareket söz konusu: aylık artışlar uzun süre yüzde 4’ün üzerinde kalmışken şu sıra bu oran bir miktar geriledi ve bu değişim önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Hizmet enflasyonu yüzde 70’lerden yüzde 44’e geriledi; bu da orta vadeli dengelenme açısından olumlu bir işaret.

Kısa ve orta vadedeki kilit dinamikler — kur, talep ve enflasyon beklentileri bu süreçte belirleyici oluyor. Kurdaki artışlar yavaşlıyor; talep tarafı ise toparlanmayı sürdürüyor. Dayanıklı tüketim ve otomobil satışlarındaki önceki hızlı yükselişlerle kıyaslandığında, talep dengelenme süreci kendini gösteriyor. Özetle, mevcut tabloya bakıldığında önemli bir dengeleme süreci yaşanıyor.

Enflasyonun hissedilirliği konusunda net bir ayrım var mı? Hisse dayalı ve ölçülen enflasyon arasındaki farkı ayrıştırmamız gerekiyor. TÜFE olarak adlandırılan ölçüm, tüketici sepetindeki mal ve hizmet fiyatlarının zaman içindeki değişimini hesaplar. Bu süreçte ağırlıklar; gıda için yüzde 25, mal kalemleri için yaklaşık yüzde 30 gibi oranlarla sepet içindeki paylarını belirler.