Dünya Nükleer Raporu: Fransa ve Asya’nın Yükselen Katkılarıyla Küresel Kapasite ve Türkiye’nin Akkuyu Yolculuğu

Geçtiğimiz yıl, Dünya Nükleer Birliği’nin açıkladığı performans raporunda, önceki yıla göre 66 teravatsaatlik bir üretim artışının büyük bölümü Fransa’dan geldi. Uzun süredir devre dışı kalan bazı reaktörlerin yeniden faaliyete geçmesiyle bu artışın yükünü üstlenen Fransa, aynı zamanda Asya’daki yeni bağlantılarla da küresel üretime katkısını güçlendirdi.

Dünya genelinde işletilebilir toplam kapasite 398 gigavata yükselirken, bu değer 2023’e göre 6 gigavat artış kaydetti. Kuzey Amerika’daki reaktörler yaklaşık %90 kapasiteyle çalışırken, diğer bölgelerdeki santrallerin kapasite kullanımı son beş yılda görülen düzeylere yakın seyretmektedir.

Raporda, geçen yıl 9 yeni reaktörün inşasının başladığı belirtiliyor; bunlardan 6’sı Çin’de, birer tane ise Mısır, Pakistan ve Rusya’da yer alıyor. Aynı dönemde 7 reaktör şebekeye bağlanarak üretime katıldı. Çin’de 3 yeni reaktör devreye girerken, Fransa, Hindistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve ABD’de de elektrik üretimi başlatıldı. Kanada’da 2, Rusya’da 1 ve Çin’in Tayvan bölgesinde 1 olmak üzere toplam 4 reaktör ise kalıcı olarak kapatıldı.

Raporda, yapay zeka ve veri merkezi gibi enerji yoğunu sektörlerin talep artışı karşısında nükleer enerjinin giderek daha önemli bir rol üstlendiğine vurgu yapılıyor. Nükleer enerjinin karbon emisyonlarını azaltmadaki kritik rolü ve mevcut küresel enerji hedeflerinin karşılanması için her yıl yeni üretim rekorları kırılmasının gerekliliği bir kez daha vurgulanıyor. Mevcut santrallerin verimliliğinin artırılması ve yeni reaktörlerin hızlı inşası, enerji ve iklim hedeflerine ulaşmada kilit konumda olarak öne çıkıyor. 2012’den bu yana yıllık ortalama 25 teravatsaat artışına karşılık, hedef 2050’ye kadar bu artışın yıllık 200 teravatsaat civarında sürdürülmesi yönünde.

Türkiye, Akkuyu ile nükleer enerjiye adım atıyor Raporda Türkiye için, Mersin’in güney kıyısında inşa edilen Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin dikkat çekici bir odak olduğunu görmekteyiz. Toplam 4 adet 1114 megavat kapasiteli VVER-1200 tipi reaktörden oluşan santralin planlanan dördüncü ünitesinin inşaatının Ağustos 2023’te tamamlandığı ve ilk ünitenin devreye alınma çalışmalarının Nisan 2024’te başladığı kaydediliyor. Dördüncü ünitenin 2025-2028 arasında kademeli olarak devreye alınması ve Türkiye’nin ilk nükleer üretimini gerçekleştirmesi hedefleniyor. Raporda ayrıca Akkuyu’nun ötesinde ikinci ve üçüncü santraller için Rusya, Çin ve Güney Kore ile görüşmeler yürütüldüğü ve Türkiye’nin SMR (küçük modüler reaktörler) konusunda ABD ve İngiltere merkezli kuruluşlarla temas halinde olduğu ifade ediliyor. Bu girişimlerin, Türkiye’nin enerji güvenliğini güçlendirme ve hızla büyüyen talebi düşük karbonlu kaynaklardan karşılama hedeflerinde kritik rol oynaması bekleniyor.