Dijital Platformlarda Yaş Sınırı ve Denetim: Küresel Eğilimler ve Türkiye İçin Düşünceler

Dijitalleşme Bakanlığı’nın hazırlıkları kapsamında bazı popüler sosyal medya platformlarında asgari yaş sınırı uygulanması öngörülüyor. Ancak bu kapsamda hangi platformların dahil edileceği ve denetimin nasıl işleyeceği henüz netleşmedi.

Açıklamada kaygı verici görünen durumlar; çocuklar ve gençlerin uykusuzluk yaşaması, huzur ve odaklanma kaybı yaşaması ile dijital ilişkilerinde giderek artan baskı hissinin önüne geçilmesi gerektiği yönündedir. Bu gerekçeyle atılacak adımlar, gençlerin çevrimiçi yaşamlarındaki güvenliğin sağlanmasını hedeflemektedir.

Danimarka’nın yaklaşımı, Avustralya’da aralık ayında yürürlüğe girecek ülkeler arası uygulamalara benzerlik göstermektedir. Avustralya’nın kararında 16 yaş altı kullanıcıların büyük sosyal medya platformlarını kullanması yasaklanacak ve şirketlerin yaş doğrulama teknolojilerini benimsemesi zorunlu kılınacaktır. Uygulamaya uymayan platformlar için ağır para cezaları gündeme gelebilir. Ancak yüz tanıma ve kimlik doğrulama gibi yöntemler nedeniyle gizlilik konusunda önemli endişeler ortaya çıkmaktadır.

İngiltere ve İtalya’da da yetişkin içeriklere erişimi kontrol etmek amacıyla fotoğraf veya kimlik yükleme gerekliliği tartışma konusu olmaya devam ediyor. Gençler için benzer bir uygulamanın devreye alınması, veri güvenliği ve çocukların mahremiyeti açısından yeni tartışmaları tetikleyebilir.

Sosyal medyaya ilişkin kararlar küreselde şekilleniyor Örneğin Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere pek çok ülkede benzer girişimler tartışma ve uygulama aşamalarında ilerleyiş gösteriyor. Texas eyaleti yasayı geçirme yönünde yaklaşsa da henüz taslakta kaldı. 2023 yılında Utah, gençlerin hesap açma öncesinde ebeveyn onayını almasını zorunlu kılan bir mevzuatı yürürlüğe koydu. Florida ise çocuklar için sosyal medya yasa tasarısını onayladı; ancak şu anda yasal süreçler sürüyor.

Danimarka’daki bu adım, çocuklar üzerindeki sosyal medya etkileri ve devlet mi yoksa ebeveynler mi sorumlu olacak sorularını yeniden gündeme getiriyor. Bu tartışmalar, güvenlik ile mahremiyet arasındaki dengeyi bulmaya çalışırken, farklı ülkelerin politika tasarımlarını ve uygulama mekanizmalarını da yakından izlenmesini gerektiriyor.