Dijital Bağımlılık ve Ağız Sağlığı: Gündelik Düzenlemelerle Çürüklere Karşı Önlemler

Günümüzde ekran başında geçirilen sürenin artması, bazı günlük alışkanlıkları etkileyerek ağız sağlığını da yakından ilgilendirmeye başladı. Periodontoloji uzmanı Nihal Bahar, özellikle gençler arasında dijital bağımlılığın artmasıyla birlikte diş fırçalama alışkanlıklarında aksamalar görüldüğünü vurguluyor. Ekran süresi tek başına ağız hastalıklarına yol açmasa da, yaşam tarzı değişiklikleri bu riski belirgin biçimde artırabiliyor. Uzun süre ekran başında kalan kişilerde en sık karşılaşılan durum, günlük rutinlerin aksaması ve fırçalama gibi basit bakımları erteleme ya da unutma olarak öne çıkıyor.

Gece ekran kullanımı diş eti iltihabını tetikleyebilir

Çoğu zaman ekran başında geçirilen zamanla atıştırmalık tüketimi arasındaki bağ dikkat çekiyor. Şekerli içecekler, çikolata ve kuru yapışkan gıdaların sık tüketimi, yemeğin ardından ağız temizliğinin yapılmamasıyla çürük riskini artırıyor. Aynı zamanda uyku kalitesinin bozulmasıyla bağışıklık sistemi zayıflıyor ve periodontal dokularda inflamasyon için zemin hazırlanıyor. Uzun süreli aynı pozisyonda ekrana bakmak boyun ve çene kaslarında gerginlik oluşturarak çene ekleminde sorunlara davetiye çıkartabiliyor; bu mekanizmanın temporomandibular eklem (TME) sorunlarını tetikleyebileceği belirtiliyor.

Ekran süresi arttıkça ağız hijyeni bozuluyor ve çürükler çoğalıyor

Beslenme alışkanlıkları da dijital bağımlılığın en çok bozduğu yönlerden biri. Bireyler, ekranlarda kaybolduğunda öğün atlama, geç saatlerde yemek yeme ve şekerli içecek tüketiminde artış gibi davranışlar gösterebiliyor. Bu durum, çürük oluşumunu tetikleyen önemli etkenler arasında yer alıyor. Son zamanlarda gençler arasındaki ekran süresinin belirgin artışıyla birlikte ağız hijyeniyle ilgili davranışlarda bozulmalar ve çürüklük oranlarında artış görüldüğü bildiriliyor. Özellikle ergenler arasında internet bağımlılığı oranlarının %15–30 arasında değişmesi, ağız sağlığı davranışlarını ekran süresi düşük olanlara göre önemli ölçüde aşağı çekiyor.

Dijitali tamamen bırakmaya gerek yok; küçük günlük düzenlemeler büyük etki yapıyor

Risk grubundaki bireylerin ağız sağlığını koruyabildikleri, dijital kullanımın tamamen bırakılmasına gerek olmadığını belirten uzmanlar, günlük rutine yapılacak küçük düzenlemelerin etkili olduğunu söylüyor. Öneriler arasında yemeklerden sonra kısa bir fırçalama rutini oluşturmak, ekran başında geçirilen süreyi kısıtlamak, şekerli içecek ve atıştırmalıkları sınırlandırmak, su tüketimini artırmak ve gece telefon kullanımını azaltmak yer alıyor. Ayrıca uyku düzenini iyileştirmek de önemli bir adım. Dijital teknolojinin olumlu yönleriyle de fayda sağlanabilir: fırçalama süresini takip eden uygulamalar, yapay zeka destekli diş fırçaları ve teledentistry gibi araçlar ağız bakımını destekleyebiliyor.