Denman ve Shackleton Buz Sahanlıklarında Argo Robotu ile Sıcaklık-Tuzluluk Verileri: Gizli Dalgaların Keşfi

Avustralya Ulusal Bilim Ajansı CSIRO, 2020 yılında Doğu Antarktika’daki Totten Buzulu yakınlarında bir Argo yüzücüsü bıraktı. Ancak değişken gelgitler robotu çok daha güneye sürükleyince, cihaz Denman buz sahanlığının altında kayboldu. Bir süre umudu tükenen ekip, sekiz ay sonra beklenmedik bir geri dönüşle karşıklaştı.

Robotun dönüşüyle birlikte, buz tabakasının altından sıcaklık ve tuzluluk verileri toplamak için elde ettiği değerli bilgiler ortaya çıktı. Bu veriler, Denman ve Shackleton buz sahanlıklarının erime riski ile iklim değişikliğine karşı hassasiyetine dair daha net bir tablo sundu. Çalışmanın bulguları Science Advances dergisinde yayımlandı.

İşin özünde küçük bir robotun büyük keşfi yatıyor. Antarktika’daki dev buz sahanlıkları, okyanusla buz tabakası arasında bir tampon görevi görüyor. Ancak artan su sıcaklığı buz tabakasının dibine doğru sızıp tabanı zayıflatıyor; bu süreç hızlandıkça küresel deniz seviyeleri yükseliyor. Bu alanları doğrudan ölçmek zordur çünkü bazı bölgeler kilometrelerce kalınlığa ulaşır. Argo robotu ise buzun altına dalışı tamamen tesadüfen başlattı ve sekiz ay boyunca deniz tabanından buz tabakasının altına kadar her beş günde bir profil topladı. Bu, Doğu Antarktika’da buz sahanlığı altından alınan ilk veri setiydi.

Toplamda yaklaşık 2.5 yıl içinde 195 profil kaydedildi ve çoğu, daha önce hiç ölçülmemiş bölgelere aitti. Robotun konumunu GPS olmadan izlemek için yaratıcı bir yöntem kullanıldı: Buz tabanına çarptığı anlar belirlendi ve bu çarpışma noktaları uydu verileriyle karşılaştırılarak buz altındaki rotası çıkarıldı.

Sonuçlar, Shackleton buz sahanlığının sıcak su etkisine henüz açık olmadığını; Denman bölgesinde ise erimenin başladığını gösterdi. Ayrıca buz sahanlıklarını bir arada tutan kırılgan bir ısı dengesi de bu veriler üzerinden ortaya kondu. Araştırmacılar şimdi benzer Argo robotlarını Antarktika’nın daha keşfedilmemiş bölgelerine göndermeyi planlıyor.