Çiğ Süt Sektöründe Yem Alımı Zorunluluğuna Karşı Net Kamu Tedbiri ve Soruşturma Gelişmeleri

Çiğ süt piyasasına ilişkin çalışmalarını sürdüren Rekabet Kurumu, sektörün bazı uygulamalara maruz kaldığını belirtiyor. Yetkili, bazı şikayetlerin sanayicilerin çiğ süt fiyatlarını ortak hareketlerle baskıladıkları yönünde olduğunu, diğerlerinin ise üreticilere yem alımını zorunlu kılma girişimlerini içerdiğini dile getirdi.

İncelemeler sonucunda ilk gruptaki şikayetlere ilişkin 44 teşebbüs ve teşebbüs birliği hakkında soruşturma başlatıldığı bilgisi paylaşıldı; ikinci gruptaki iddialar için ise 39 teşebbüs hakkında soruşturma yürütülüyor. Üretici süt satmak için yem almaya zorlanıyor ifadeleri doğrultusunda araştırmalar, “süt karşılığı yem” uygulamasının yaygın hale geldiğini ve üreticileri mağdur ettiğini gösteriyor. Çiğ süt üreticileri için yem alımının zorunlu kılınması konusunda bazı sanayicilerin baskı kurduğu, yeterli yem olmaması halinde süt ticaretinin durdurulduğu veya ödemelerin geciktirildiği tespit edildi.

Raporlar, yem satışının sözleşmelere yansımadığını, üreticilere gerektiğinden fazla yem satıldığına ve satılan yemlerin maliyetinin yüksek olduğuna, alınan sütlerin ise pariteye uygun fiyatlandırılmadığına işaret ediyor. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan Çiğ Süt Üretim Sözleşmesi gereğince yem alımının tamamen gönüllülük esasına dayanması ve yem-süt paritesinin 1,3 oranına uyulmasının esas olduğu belirtildi.

Piyasaya müdahale kaçınılmaz oldu görüşünü paylaşan Kurum yetkilisi, soruşturma süreci sürerken üreticileri korumak adına geçici tedbir kararı aldıklarını belirtti. Bu çerçevede, üreticilerin süt karşılığında yem almaya zorlanamayacağı kararlaştırıldı. Üreticinin yem almak isterse miktar ve marka tercihlerinde serbestlik sağlanacağı ifade edildi; ayrıca Bakanlığın Çiğ Süt Üretim Sözleşmesi hükümlerine uyulmasının da zorunlu olacağı kaydedildi.

Kurum, sanayicilere yönelik bilgilendirme metninin hazırlandığını bildirdi. Metinde, süt fiyatının taban fiyatın altında olması, vadenin 45 günü aşması, primlerin düşük tutulması, yem-süt paritesine uyulmaması ve yem alımının zorunlu tutulması gibi uygulamalara başvurulduğunda üreticilerin Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine (TOBB) başvurarak tahkim talebinde bulunabileceği açıkça ifade edildi. Uyulmayan durumlarda yüksek idari para cezası uygulanacağı uyarısı da tebliğ kapsamında hatırlatıldı.

Kurul, sanayicilerin bu yükümlülüklere uyumunu yakından izlemeye devam edeceğini ve sürecin sonunda yem baskısına maruz kalan üreticilerin karşı karşıya kaldığı cezaların ağırlaşabileceğini vurguladı.