Beslenme ve Kanser Riskini Düşüren Eylemler: Gündelik Seçimler Kılavuzunuz

Beslenme alışkanlıkları, bağırsak kanseri riskini etkileyebilecek önemli bir rol oynar. Özellikle kırmızı ve işlenmiş et tüketiminin yüksek olduğu diyetler, kalın bağırsak ve rektum kanseri riskini artırabilir. Uzman Dyt. Gamze Akbaş İşbilir, günlük 50 gramlık işlenmiş et tüketiminin bağırsak kanseri riskine bilimsel olarak bağlandığını ve bu tür etlerin uzun süreli kullanımı ile hayvansal yağ oranının yüksek olması halinde inflamasyonu tetikleyerek hücresel hasara yol açabileceğini belirtiyor.

Sebze, meyve ve lifli gıdaların koruyucu etkisi Bağışıklığı güçlendiren vitaminler, mineraller ve antioksidanlar sebze, meyve, tam tahıl ve baklagillerde bol miktarda bulunur. Lifli besinler bağırsak içinde toksik maddelerin temas süresini azaltır ve bu sayede kanser riskini düşürür. Lif açısından zengin diyetler, kolon kanseri riskini azaltan bir etkiye sahiptir.

Yüksek yağlı, kızartılmış ve rafine şekerli beslenmenin riski artırması Aşırı yağlı ve şekerli beslenme, obezite, insülin direnci ve kronik inflamasyon yoluyla pek çok kanser türüne zemin hazırlayabilir. Hızla yükselen kan şekeri, bazı tümör hücrelerinin büyümesini tetikleyen hormonal değişikliklere yol açabilir. Ayrıca alkol kullanımı ağız, gırtlak, karaciğer ve meme kanseri ile ilişkilendirilir. Tuzlanmış ve işlenmiş gıdalarla gelen nitrit ve nitratlar mide kanseri riskini artırabilir. Özellikle tuzlu ve fermente gıdaların yaygın olduğu ülkelerde mide kanseri oranlarının daha yüksek olması, beslenme alışkanlıklarıyla bağlantılı olarak değerlendirilmektedir.

Yetersiz su tüketimi ve düşük fiziksel aktivite de risk faktörü Gün içinde yeterli su alınmaması ve hareketsiz yaşam biçimi bağırsak tembelliğine yol açabilir; böylece toksik maddelerin vücutta daha uzun süre kalması olasıdır. Haftada en az üç gün, yaklaşık 30 dakikalık düzenli egzersiz ise kilo kontrolü sağlarken bağırsak kanseri riskini azaltır.

Kanserden korunmanın mutfakta başladığına vurgu Uzman Dyt. Gamze Akbaş İşbilir, kansere karşı en etkili koruyucu önlemlerden bazılarını şu şekilde sıralıyor: Günlük sebze ve meyve tüketimini artırmak, tam tahıllar, baklagiller ve lifli besinlere yönelmek, kırmızı et tüketimini haftada 1–2 kezle sınırlamak ve işlenmiş etlerden kaçınmak, tuzlu, kızartılmış, işlenmiş ve paketli ürünleri azaltmak, şekerli içecekler yerine su, ayran ve bitki çaylarını tercih etmek, alkol tüketimini mümkün olduğunca azaltmak, günde en az 1,5–2 litre su içmek ve düzenli egzersiz ile ideal kilo yönetimini sürdürmek gerekliliğini vurguluyor. Ayrıca, günlük yaşam alışkanlıklarının kanser riskini önemli ölçüde etkilediğini belirten uzman, dengeli bir beslenmenin birçok kanser türünün gelişimini azaltabileceğini ifade ediyor.