Türkiye-Kırgızistan İşbirliğinde Yeni Eylem Planı ve Mutabakat Zaptları

Bi͏şkek’te gerçekleştirilen görüşmelerde Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Kırgızistan Başbakanlar Kurulu Başkanı Adılbek Kasımaliyev, heyetler arası temaslar sonucunda ikili ilişkilerin kapsamlı bir değerlendirmesini yürüttü. Ardından, KEK 12. Dönem Toplantısı Başkanlığı’nda imzalanan protokoller ve 77 maddelik yeni eylem planı ile iki ülke arasındaki işbirliği pekiştirildi.

İmza törenlerinde Devlet Arazi Kaynakları, Kadastro, Jeodezi ve Haritacılık Ajansı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı arasında mutabakat zaptı; Ticaret ve Sanayi Odası ile KOSGEB arasında ise ayrı bir mutabakat zaptı imzalandı. Ayrıca tartışılan konular arasında, Türk müteahhitlik firmalarının Kırgızistan’da şu ana kadar 95 projeyi başarıyla hayata geçirdiği belirtildi.

Yılmaz, Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin 6. toplantısı kapsamında hedeflenen ticaret hacminin 2-5 milyar dolar aralığında olması için çalışmaların kararlı bir şekilde sürdürüleceğini vurguladı. Bu hedef doğrultusunda, iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin tüm boyutları detaylı biçimde ele alındı ve ileriye dönük adımlar belirlendi.

Ortak yol haritası niteliğini taşıyan eylem planı, ticari ilişkilerden sanayi ve enerjiye, ulaştırmadan tarıma, eğitimden sağlığa ve kültüre kadar geniş bir yelpazede somut hedefler belirliyor. Planın bazı başlıkları ise şu yönleri içeriyor: Kırgızistan’ın öncelikli yatırım projeleri için bilgilendirme toplantıları; enerji alanında karşılıklı politika koordinasyonu ve yenilenebilir enerji kullanımını teşvik eden pilot projeler; nadir toprak elementleri ve kritik mineraller konusunda işbirlikleri; sanayi parklarının kurulması; yazılım geliştirme ve start-up yatırımlarını kapsayan Kırgız-Türk Bilişim Forumu ile ilgili çalışmalar; akıllı şehirler ve dijital dönüşüm projelerinin güçlendirilmesi; kara yolu taşımacılığında geçiş belgelerinin elektronik hale getirilmesiyle bürokrasi azaltımı.

Yılmaz ayrıca tarım, su yönetimi ve hayvancılık ile yem üretimi alanlarında ortak girişimler kurma hedefini paylaştı ve su yönetimi alanında özel bir önem vurguladı. Önümüzdeki süreçte ortak su çalışma grubunun yeni bir toplantı yapması ve su alanında bir mutabakat zaptının hazırlanması planlanıyor. Organik tarım ve iyi tarım uygulamaları konusunda bilgi ve tecrübe paylaşımının artırılacağı da kaydedildi.

Kültür ve turizm alanlarında karşılıklı hareketliliğin artırılması, ortak film gösterimleri ve festivallerle bu bağların pekiştirilmesi hedefleniyor. Türkiye, Kırgızistan’ın ihracatında önemli bir konumda olduğunun altını çizen Yılmaz, yatırım ve ticaret ilişkilerinin yeni kanallar üzerinden güçlendirilmesi gerektiğini belirtti. Türkiye’nin Kırgızistan’daki 2 binden fazla Türk firmasının faaliyet gösterdiğini ve yaklaşık 2 milyar dolarlık doğrudan yatırımın bulunduğunu hatırlattı, ayrıca Türk müteahhitlik firmalarının bugüne kadar yaklaşık 1 milyar dolarlık yatırım ve 95 proje gerçekleştirdiğini vurguladı.

Yılmaz, ülke aktörlerinin ortak çıkarlar temelinde hareket edeceğini, ticaret ve yatırımların artırılmasıyla iki ülkenin kardeşlik ilişkisini daha da ileri taşıyacak çalışmalara imza atacaklarını ifade etti. Türkiye-Kırgızistan İş Forumu’nun geniş katılımlı bir platform olarak iş dünyasını bir araya getirmesi ve yeni yatırım olanaklarını artırması bekleniyor. Bu süreçte, 12. Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı Eylem Planı ve mutabakat zabıtlarının hayırlı olmasını temenni etti.