Ruhsal Alarm: Bağımlılık ve Gençlik İçin Farkındalık Rehberi

Bağımlılık, zayıf iradenin sonucu değildir; çoğu zaman içsel boşluğu doldurma çabasının bir işaretidir. Bu durum, kişinin günlük yaşamında dengenin bozulmasına neden olan çeşitli belirtilerle kendini gösterir. Duygusal izolasyon örneğin ailenin ve hobilerin ötesinde yalnız kalmayı sürdürme eğilimini ifade eder; gizlilik ise telefon kullanımını saklama veya günlük aktiviteler hakkında kaçamak yanıtlar verme şeklinde ortaya çıkabilir. Ayrıca ani duygu durumu değişiklikleri, olağanın dışında sinirlilik veya yoğun mutluluk dalgalanmaları şeklinde kendini gösterebilir. Akademik düşüş ise uzun süreli bir performans gerilemesi olarak dikkat çeker. Fiziksel değişimler, kilo kaybı, uyku bozuklukları ve yorgunluk hissiyle kendini gösterebilir.

Gençler üzerinde artan stres, akademik baskılar, aidiyet duygusunun eksikliği ve sosyal medyanın rekabetçi ortamı, bağımlılığın psikolojik zeminini oluşturabilir. Bu nedenle erken farkındalık ve profesyonel destek süreci hayati öneme sahiptir.

Gençler bağımlılığa karşı neden daha savunmasız? Ergenlik ve genç yetişkinlik dönemi, kimlik arayışının yoğun yaşandığı bir süreçtir. İnsan, grupla aidiyet hissi kazanma veya yetersizlik duygusunu aşma amacıyla alkol ya da madde kullanmaya yönelebilir. Uzman görüşüne göre, duygularını tanımakta güçlük çeken gençler, kısa vadeli rahatlama sağlayan davranışlara yönelebilir ve bu durum zamanla kontrolü kaybetmeye yol açabilir. Çevresel baskılar, başarısızlık korkusu, aile içi iletişim sorunları ve sosyal medyada mükemmel görünme çabası, duygusal doyumsuzluğu artırarak bağımlılığa zemin hazırlayabilir.

Tedavi de kişinin ve ailenin durumu anlayıp, kabullenmesidir Bağımlılıkla mücadelede tedavi yalnızca bireyin çabasıyla sınırlı kalmamalı; aile ve çevre desteği mutlaka sürece dahil edilmelidir. Ailenin, eleştirmek yerine dinleyen ve yargılamak yerine anlamaya çalışan bir tutum sergilemesi, iyileşme sürecini hızlandırır. Özellikle gençlerde “beni anla” mesajı bazen güçlü bir tedavi etkisi yaratır. Aile içi farkındalık programları, psikolojik destek seansları ve grup terapileri, bağımlılığın yalnızca bireyde değil çevresinde de iyileşmeyi tetikler.

Bağımlılıktan kurtulmak mümkün mü? Uzmanlar, psikoterapi, ilaç tedavisi, psikolojik destek ve sosyal rehabilitasyon programlarının, kişinin yeniden kendi yaşamına dönmesini sağlayacağını belirtir. Kimse bağımlılık kimliğiyle doğmaz; doğru destekle her birey sağlıklı bir yaşamına dönebilir. Bağımlılık, yalnızca bir maddenin esiri olmak değildir; duyguların da esiri olmaktır. Bu zinciri kırmanın yolu, yargı yerine anlayıştır.