Kapsamlı Vergi ve Harç Düzenlemeleriyle 2026 ve Sonrası İçin Yeni Yönelimler

Vergi mevzuatında yapılan değişiklikler, konut kira geliri istisnasının yeniden yapılandırılması, kredili gayrimenkul yatırımlarının vergisel giderlerle desteklenmesi ve geçici vergi uygulamalarındaki yeni düzenlemeleri kapsıyor. 1 Ocak 2026 itibarıyla yürürlüğe girecek olan hükümlerle, konut dışı kiraya verilen mall için edinilen borçların faiz giderlerinin gider olarak gösterilmesi üzerinden vergi yükünün dengelenmesi hedefleniyor. Ayrıca, konut dışı kiralama yoluyla elde edilen gelirler için 5 yıl boyunca iktisap bedelinin %5’inin indirim konusu yapılması; bu düzenleme ise 2025 gelir ve kazançlarına uygulanmak üzere hayata geçirilecek.

Geçici vergi ile ilgili yeni yaklaşım, mükelleflerin 3, 6, 9 ve 12 aylık periyotlarda kâr/zararlarını belirlemelerine olanak tanıyan bir yapıyı getiriyor. Böylece dört ayrı geçici vergi döneminin sisteme dahil edilmesiyle, faaliyet sonuçlarını içeren geçici vergi beyanlarının alınması mümkün olacak. Bu değişiklik de 2025 gelir ve kazançlarına uygulanacak şekilde yürürlüğe girecek.

Portföy yapılandırmaları ve istisnalar ise, sürekli olarak portföyünde en az %51’i Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetlerinden oluşan fonların bazı istisna koşullarından muaf tutulacağı, ancak TEFAS dışında kalan ve katılım payı sahipleri için istisnaların devam ettiği bir çerçeve sunuyor. Belirli yatırım fonları için bir yıllık elde tutma süresine bağlı tevkifat istisnası uygulanmayacak; diğer fonlar içinse eski istisna geçerliliğini koruyacak.

Harç ve vergi muafiyetlerinde yeni uygulamalar çerçevesinde, Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu ve Harçlar Kanunu’nda yapılan değişiklikler, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarının, il özel idarelerindeki benzer konumundaki uygulamaların aynısını taşımasını öngörüyor. Taşınmaz edinimlerinde ve tapu işlemlerinde yeni istisnalar getiriliyor ve harçlarda dikkat çekici artışlar/indirimler uygulanıyor. Ayrıca, sıfır araçların noterdeki işlem bedellerinden alınacak harçlar için asgari ücretler belirlendi; ikinci el araçlar için de benzer esaslar geçerli olacak.

Gayrimenkullerin devir ve iktisap bedellerinin beyan edilen bedeller üzerinden hesaplandığı durumlarda, emlak vergisi değeriyle uyumlu bir şekilde oranlar uygulanacak. Çeşitli sektörlerdeki ruhsatnameler ve belgelere ilişkin harçlar da yıllık olarak belirlenen tutarlarda alınacak. Özellikle kuyum ve ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle ilgili yetki belgeleri için belirlenen yıllık bedeller, büyükşehirlerle bağlantılı olarak bazı ilçeler için bir kat artırımını içerecek.

Hayvancılık ve veterinerlik alanında ruhsatname bedelleri de yeniden düzenlenmiş durumda. Veteriner muayenehane ruhsatı ile poliklinik ve hastane ruhsatları için yıllık bedeller net olarak belirlenmiş, böylece hayvan sağlığı hizmetlerinde mali planlama kolaylaştırılmış oluyor. Turizm müesseseleri için harçlar da sınıflara göre yıllık ödenir hale getiriliyor.

Bir dizi özel sektör alanında ise harçlar ve vergi muafiyetleriyle ilgili olarak yeni sınırlar ve artışlar uygulanıyor. Kıymetli madenler ve rafinerileri için yıllık yüksek tutarlı bedeller öngörülüyor ve bu tutarlar, ilgili sektörün faaliyetine bağlı olarak belirleniyor. Hava yolu ve genel havacılık işletmeleri için de ruhsat bedelleri yıllık olarak yeniden düzenlendi; tarifeli ve tarifsiz seferler ile katma değer vergisi kapsamı üzerinde farklı uygulamalar bulunuyor. Bu hükümler 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek.

Vakıf yükseköğretim kurumlarında ücret güncellemeleri konulu değişiklikle, mütevelli heyet tarafından belirlenen ücretlerin güncellenmesi için yeni esaslar getiriliyor. Haziran ayı üretici fiyat endeksi ve tüketici fiyat endeksi ortalamasıyla belirlenen riskler, Yükseköğretim Kurulu tarafından tespit edilen kurallara bağlanıyor.

Noter harçlarında ikinci el araç satış ve devri istisnasının kaldırılması ve Katma Değer Vergisi’nde yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarının taşınmaz satışlarının KDV kapsamı dışında kalması gibi düzenlemeler, mevzuatta uyum ve sadeleşmeyi amaçlıyor. Ayrıca, deprem sonrası 2023 yılı etkileri ve 2025 bütçe hedefleri doğrultusunda net borç kullanımı tutarında ilave artışlar yapılması hedefleniyor.

Sigorta ve emeklilikte yeni uygunluk amaçları kapsamında SSGSS kanununda prim ödemelerinin yapılandırılması ve borçlanma süreçlerindeki eşitlik hedefleriyle, sigortalıların ödeme davranışlarının iyileştirilmesi hedefleniyor. Bu düzenlemeler, prim ödemelerini zamanında yapanları kor tastırmayı ve mevcut durumla uyum içinde yeni düzenlemeler üretmeyi amaçlıyor.