Aynada
gözlerinin içine baktığında ne görüyorsun?
Ve o aynada gördüğünüz kendinizle tanışsaydınız
kendinizi beğenir miydiniz?
Ve kafalar! İnsanı yükselten sağlam kafalar; geçmişi hatırlar, anda yaşar ve geleceği planlar; farklı bir çözüm yolu bulmak için iyi ve güzel şeylere odaklanır ve risk alarak hemen harekete geçer; engelleri fırsat görür, başarısızlıktan ders alır, başarılı insanlardan ilham alır; uzun soluklu ve geniş düşünür, dar başlar ve işi erken bitirirler. Yerinde sayan kafalar; bin bir bahane bulur ve erteler, geçmişe takılır, anı kaçırır, geleceği ıskalar; şikâyet eder, günü gün eder, günü kurtarır, riske girmez; başarılı insanları kıskanır, ‘başarı şanstır ve başarısızlık yolun sonu’ diye inanır.
Büyük başarı elde eden kişileri kahramanlaştırırken kendimizi üst düzey performans üretme sorumluluğundan kurtarmanın yolunu mu yapıyoruz? Başarmak bir şeyi abartmak demektir. Başarılı kişiler, kurumlar, ekoller, toplumlar bir şeyi abartmıştır.
Mesela Almanlar sistematik ve disiplinli çalışmayı abartmıştır. Amerikalılar büyük düşünmeyi ve başarı odaklı olmayı abartmıştır. Japonlar çalışkanlığı abartmıştır. Çinliler bir kahramana ihtiyaç duymadan kollektif bir konsantrasyon ile çalışmayı abartmıştır. Türklerse bir kahraman etrafında toplanarak çalışmayı abartmıştır.
Ancak kahramanlaştırmak iki nedenden dolayı kişi ve toplumlar için iyi bir şey değil. Bir; bu şeyi sadece kahramanlar yapabilir. Ben kahraman olmadığıma göre yapamam duygusunu yayıyor. Kişileri kahramanlaştırırken insan üstü bir kimliğe dönüştürülmemesi gerekir. İki; çok fark edemediğimiz bir psikolojik boyutu olan bir durum. Kişiye bunu kahramanlar yapar dediğinizde başarma duygusundan uzaklaşır ve sorumluluğundan da kendini azade eder. Aslında kendini başarma sorumluluktan kurtarmak için bir kahraman yaratıyor. Bu da farkında olamadığımız bir durum. Zorluklarla karşılaştığımızda bunu ancak kahramanlar yapar rollüne bürünüyoruz. Ben kahraman değilim diyerek insan işin içinden kolayca çıkıyor fakat hayat başarıma duygusunu yaşayacak ve yaşatacak kahramanlar bekliyor.
Birinin başarısız olduğu yerde diğerinin zirveye çıkması ciddi bir sorundur; dibe ineni incitir, acıtır. Eğer bir hayalin, bir hedefin, bir istikametin varsa bir zirveden diğer zirveye geçersin; yoksa bir çukurdan öbür çukura yuvarlanır düşersin. Kendi iyi hissettiğinde iyileri, iyilikleri ve başarıyı üzerine çekersin. Kendi kötü hissettiğinde de kötüleri, kötülükleri ve başarısızlıkları üzerine çekersin.
Avcı ne kadar hile bilirse ayı da o kadar yol bilir. Ha koptu ha kopacak kadar fırtına çok yakında. Risk almak için daha cesur ol çünkü cesurca risk alanlar başarırlar. İçindir; önemli olan dışın değil, içindir. Dıştan içe geçerek içten içe bir yolculuktur bu!
Aynaya bak, aynada gözlerinin içine bak; en derine, ötelere. Aynada gözlerinin içine baktığında ne görüyorsun? Ve o aynada gördüğünüz kendinizle tanışsaydınız kendinizi beğenir miydiniz? Aynada gözlerinin içine bak ve gördüğün kişiye ‘Seni seviyorum’ de. Seviyorum de, bir daha, bir daha, daima. Size yardım edecek tek kişi var, o da sizsiniz; aynada gördüğünüz o kişidir. Biri göstermeyince, kendini sevmek çok zor!
Ve yatağını topla! Her uyandığında yatağını ve odanı topla, düzenle. Başarının temeli ilk uyandığın anda atılır. Büyük başarıların temeli, değersiz gibi görülen küçük şeylerle, minik adımlarla atılır. Odanız dağınıksa hayatınız da dağılır, her şey ters gider. Düzen kurulmaz, istikrar sağlanmaz ve disiplin felç olur. İnsan hayatında boşluğa yer yoktur; her anı dolu yaşa, zihin hakikatin peşinde koşsun ve kalbin iyi duyguyla dolu olsun.
İnsan bazen fazla sevmekten, bazen fazla değer vermekten, bazen hiç hatası olmasa da iyi niyetinden ve samimiyetinden kaybeder. Fazlasını verdiğiniz her yerde kıymetiniz bilinmez. Onlar için gözlerini feda etsen zaten kördü derler, kulağını feda etsen zaten sağırdı derler, ömrünü feda etsen zaten hastaydı derler; hiçbir şeyini feda etmesen zaten hissiz, duygusuz ve merhametsizdi derler. İnsanlar hep söylerler, hep söylenirler. Kime değer verdiğine de vermediğine de kime tolerans gösterdiğine de göstermediğine de dikkat etmen gerekiyor. Çünkü onlara, sana nasıl davranmalarını yine sen öğretiyorsun. Şu hayattaki en büyük başarın, nefsine karşı kazandığın zaferdir; bu iç disiplinindir, ihlas ve samimiyetindir, hassasiyet ve ciddiyetindir, teslimiyet ve marifetindir. İçindeki mücadeleyi kazanırsan dışındaki bütün engelleri kolay aşarsın. Bunun için öncelikle ebedi huzur uğruna önündeki tüm fırsatları doğru değerlendirmen gerekir.
Netice itibariyle dünya ve ahiret var; dünya ait bilgilerimiz ve ahiret dair de kabullerimiz var. Bu dünyadaki mücadelede başarımız akıl, bilim ve teknolojiyle mümkündür. Ancak kişiyi hayatta ve ayakta tutan şey kimliği ve kişiliğidir; akademik başarı daha sonra gelir.
Hiçbir şey olmasa da sabah olur yeniden
Gün doğar ve gün batar akşam olur yeniden…
Ateş olduğum zaman su olacak nazlı yar;
Akacak yüreğinden yüreğime nazlı yar…
Su gözünden bozulur, gözü düzeltmek lazım;
Berrak suyu daima gözünden içmek lazım…
Kimsenin sevgisini kazanamazsın zorla,
Saygı kazanmak için kendini fazla zorla…
Hayatım yoğun deme, ona hâkim değilsin;
Hayata hükmet yoksa başarılı değilsin…
