Alüminyum Fosfit ve Kostik: Gıda Zehirlenmeleri ve Güvenlik İçin Kritik Uyarılar

Son dönemde artan zehirlenme vakaları Türkiye’nin gündeminde yer almaya devam ediyor. Almanya’dan İstanbul’a gelen bir ailenin oteldeki ölümünün ardından, hangi gıdaların ve hangi şartların bu tür sonuçlara yol açabileceği gündeme taşındı. İlk başta midye, tavuk dürüm, kokoreç ve kumpir gibi ürünler üzerinde durulmuş olsa da adli tıp raporları oteldeki kimyasal madde zehirlenmesi ihtimalini işaret etti.

En ciddi şüpheli ise otel ilaçlama süreçlerinde kullanılan kimyasal madde olan alüminyum fosfit olarak görülüyor. Raporun güncel hali 28 Kasım 2025 tarihinde açıklanacak ve Böcek ailesinin bu olayda kimyasal madde zehirlenmesinden etkilenmiş olabileceği üzerinde duruluyor.

TÜRK KAHVESİ KİMYASAL ŞÜPHESİ Beyoğlu’nda bir kafede içilen Türk kahvesinin etkisiyle fenalaşan bir mühendis de sodyum hidroksit adı verilen kostik maddeyle ilişkili olabileceği kaygısını doğurdu. Hasta entübe edilerek yoğun bakıma alınırken kahvenin mutfakta hazırlanan aşındırıcı bir deterjanla karıştırılarak servis edildiği iddia edildi.

İSTANBUL’DA 13 YAŞINDAKİ EREN Esenyurt’ta 13 yaşındaki Eren Yılgın evinde hayatını kaybetti. İşten dönen anne, akşam sipariş edilen tavuk dönerin zehirlenmeye yol açıp açmadığını değerlendirirken, olayla ilgili numuneler işlendi.

3 İLDE ZEHİRLENME VAKASI Kastamonu, Zonguldak ve Trabzon’da çeşitli etkinlikler esnasında dağıtılan açık veya kapalı alandaki yemeklerle çok sayıda kişinin mide bulantısı ve kusma şikayetleri nedeniyle hastanelere başvurduğu bildirildi. Özellikle tavuklu pilav ve tavuk dönerden etkilenenlerin sayısı 100’ü aştı.

ALÜMİNYUM FOSFİT NEDİR VE NASIL TEHLİKELİDİR? Gıda denetim uzmanları, bu gazlı fümigantın tarım zararlıları için kullanıldığını ve kapalı ortamlarda hızlı şekilde gaz halinde yayılarak zehirlenmelere yol açabildiğini açıklıyor. Uygulama, yalnızca yetkili operatörler ve uygun ekipmanlarla yapılmalı; aksi halde havayla temas ettiğinde tehlike yaratır. Gaz halinde etkisini gösteren bu madde, limanlar, ambarlar ve gemi kargo alanları gibi kapalı bölgelerde risk oluşturabilir.

BELİRTİ VE TEHLİKELER Zehirlenmenin belirtileri çok çeşitli olabilir; mide ağrısı, boğaz ağrısı, bulantı, kusma, göğüs sıkışması ve ritim bozuklukları gibi bulgular görülebilir. Zehirlenmenin türleri: gıda zehirlenmeleri, kimyasal zehirlenmeler ve gaz zehirlenmeleri şeklinde sınıflandırılır ve doğru teşhis için hastane başvurusunda şikayetlerin dikkatli aktarılması gerekir.

KARA TABLO: TAVUK DÖNERİN RİSKİ Tavuk kaynaklı zehirlenmelerin artmasının ardında salmonella gibi bakterilerin hızla çoğalması yatıyor. Bu durum, kesimhaneler ve kümesler başta olmak üzere gıda güvenliği denetimlerinin sıkılaştırılmasını gerekli kılıyor. Profesyonel yemek şirketleriyle çalışmanın, düğün ve törensel etkinliklerde güvenliği artıracağı öne sürülüyor.

KOSTİK MADDE NASIL ZEHİRLİYOR? Sodyum hidroksit olarak bilinen kostik, temizleme amaçlı endüstriyel bir kimyasal olup güçlü bir bazdır. Mutfaklarda yağa ve organik maddelere karşı kullanılır; ancak mutfak ve gıda ile temasında ciddi tehlike oluşturur. Üzerinde uygun uyarılar olmadan bulundurulmamalı ve asla gıda ile temas ettirilmemelidir. Ağız yoluyla alındığında sindirim sistemi üzerinde yıkıcı etkiler yaratabilir ve yutulduğunda tedavisi zordur.

İŞ KURALLARI VE ÖNLEMLER Kostik, mutfaklar dışında, mutfakta karıştırılmaması gereken bir maddedir. Etiket bilgileriyle güvenli kullanım ve saklama koşulları belirlenmelidir. Dergimizin de vurguladığı üzere, kimyasal ve gıda güvenliği konularında cezai yaptırımlar ve denetimler, tüketicilerin sağlığı için hayati derecede önemlidir.