Uyku Bozuklukları ve Sağlıklı Uyku Alışkanlıkları

Uykusuzluk ve Toplumdaki Yaygınlığı

Amerikan Psikiyatri Birliği (APA) tarafından yapılan araştırmalara göre, uykusuzluk (insomnia) günümüz toplumunda en sık görülen uyku bozukluklarından biri haline gelmiştir. Çalışmalar, yetişkin nüfusun yaklaşık %33’ünde zaman zaman uyku sorunlarının yaşandığını gösterirken, bu oranın %6 ila %10 arasında değişen kesimlerde ise şiddetli uyku sorunlarının tanısı konabilecek düzeyde problem yaşandığını ortaya koymaktadır.

Uyku Bozukluklarının Sağlık Üzerindeki Etkileri

Yetersiz ve kalitesiz uyku, yalnızca gün içi yorgunluğa neden olmakla kalmaz, aynı zamanda hafıza sorunları, trafik kazalarının artması, kalp damar hastalıklarının gelişimi, hipertansiyon, depresyon, cinsel isteksizlik ve çeşitli kan hastalıkları gibi pek çok ciddi sağlık sorununu tetikleyebilir. Uzmanlar, sağlıklı yaşamın temel taşlarından biri olan uyku düzenine gösterilen önemin, yaşam kalitesini belirleyen en önemli faktörlerden biri olduğunu vurgulamaktadır.

Ruh Sağlığı ve Uyku İlişkisi

Psikiyatri Uzmanı Uzm. Dr. Pelin Taş, ruh sağlığını korumak ve ruh hali üzerinde olumlu etkiler yaratmak için düzenli ve yeterli uyku alışkanlıklarının şart olduğunu belirtiyor. Taş, “Depresyon, anksiyete ve kaygı bozuklukları gibi psikiyatrik rahatsızlıkların yaklaşık %50-80’inde uyku sorunları eş zamanlı olarak görülmektedir. Ayrıca, yaşanan stresli olaylar ve travmatik durumlar, bireylerde kaygı düzeyinin artmasına ve buna bağlı olarak uyku kalitesinin bozulmasına neden olabiliyor” şeklinde açıklama yapmaktadır.

Sağlıklı Uyku İçin Alınabilecek Önlemler

• Her gün belirli bir saatte yatıp kalkmak; böylece vücudunuzun biyolojik saatini düzenleyerek uyku kalitenizi artırabilirsiniz.
• Yatak odasının ortamını karanlık ve sessiz tutmak; uyku ortamınızın rahat ve huzurlu olması, uykuya dalmayı kolaylaştırır.
• Uykudan önce teknolojik cihazlardan uzak durmak; ekranların yaydığı mavi ışık, melatonin üretimini engelleyerek uykuya dalmayı zorlaştırabilir.
• Gündüz kısa süreli uyuklamalardan kaçınmak; aşırı uyku, gece uyku kalitenizi olumsuz etkileyebilir.
• Haftada en az üç gün, 30-40 dakika düzenli egzersiz yapmak; fiziksel aktivite, uyku kalitesini artırır ve ruh halinizi iyileştirir.
• Yatmadan 2 saat önce ağır yemekler ve kafeinli içecekler tüketimini sonlandırmak; böylece mide rahatsızlıklarını ve uykusuzluğu önleyebilirsiniz.
• Alkol tüketiminden uzak durmak; alkol başlangıçta uykuya dalmayı kolaylaştırsa da, ilerleyen saatlerde uykunun bölünmesine yol açabilir.