TZOB verilerine göre Ağustos’ta 30 üründe fiyat artışı, havuç ve üretici fiyatı arasındaki fark en yüksek seviyeye ulaştı.
Ağustos ayında marketlerde 37 ürünün 30’unda fiyat artışı olup 6’sında düşüş kaydedildi. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, üretici ve market arasındaki fiyat dinamiklerini değerlendirdi ve ağustos verilerini paylaştı. Buna göre, markette 30 üründe artış, 6 ürünün ise düşüş yaşadığı belirtildi.
İlginç bir fark olarak havucun üretici ile market arasındaki fiyat farkı en yüksek yüzde 335.3 olarak kayda geçti. Bayraktar, bu farkın en çok hissedildiği diğer sebze ve meyveleri şu şekilde sıraladı: kabak yüzde 299.9, limon yüzde 293.7, patlıcan yüzde 270.5 ve sivri biber yüzde 222.8. Ayrıca bu ürünler için üretici ve market satışlarının kat sayıları da belirtildi: havuç 4.4 kat, kabak 4 kat, limon 3.9 kat, patlıcan 3.7 kat ve sivri biber 3.2 kat olarak ifade edildi.
Ağustosta en fazla artış gören market ürünü yeşil fasulye olurken, en çok düşüş ise markette kuru soğan ve üreticide limon için gerçekleşti. Bayraktar, şu bilgileri paylaştı: markette 30 üründe artış, 6’sında düşüş ve 1 üründe fiyat değişimi olmadığı belirtildi. Özellikle marketteki artışlarda öne çıkan ürünler yüzde 56 ile yeşil fasulye, yüzde 55.4 ile kabak, yüzde 39.7 ile salatalık, yüzde 35.8 ile patlıcan ve yüzde 19.2 ile yumurta oldu.
Kuru soğanda fiyat düşüşü ise dikkat çekici bir kırılma olarak yer aldı. Markette en çok azalan ürün %9 ile kuru soğan olurken, domates yüzde 6.6, patates yüzde 2.7, pirinç yüzde 2.3 ve sivri biber yüzde 1.2 oranında geriledi. Üreticide ise 29 ürünün 19’unda fiyat artışı, 6’sında düşüş görülürken bazı kalemlerde (kuru soğan, kuru kayısı, kuru incir ve elma) fiyat değişimi olmadı.
Üretici tarafında sıkıntılar sürüyor Bayraktar, Çukurova Bölgesi’nde erkenci Mayer limon üretiminin fazlalığı nedeniyle piyasada limon arzını artırdığını ve fiyatların düştüğünü belirtti. Geçen yıl yeterli gelir elde edemeyen limon üreticileri için bu yıl da aynı zorluklar söz konusu. Pazarda ve markette ortalama 14 lira 66 kuruş olan patateste üretici fiyatının düşmesi, artan girdi ve işçilik maliyetleri karşısında üreticiyi zorlamaya devam ediyor. Buğday benzeri ürünlerde kuru soğanda üretim fazlası nedeniyle fiyatlar geçen yılın aynı döneminde 4 lira 88 kuruş iken bu yıl 4.5 liraya gerileyerek maliyetin altında kaldı.
Girdi maliyetlerinde artışlar Tarımsal üretimde kullanılan girdi fiyatlarındaki değişiklikler de dikkat çekiyor. Bayraktar’ın paylaştığı verilere göre yıllık bazda üre gübresi %85.3, DAP gübresi %56.9, 20.20.0 gübresi %51.7, CAN gübresi %39.3 ve amonyum sülfat gübresi %33.8 oranında arttı. Ayrıca mazot fiyatları yıllık yüzde 21.8 yükselirken, hayvancılıkta kullanılan besi yemi fiyatı yıllık olarak yüzde 34.5 artış gösterdi.