Türkiye’de E-Ticaret Platformlarına Yönelik Denetim ve Sağlık Riskleri: Yerli Üreticilere Etkileri

Türkiye’de faaliyet gösteren olmayan e-ticaret pazar yerlerinin yerel kanunlara tabi olmadan çalışmasının, vergi kaybı ve istihdam olumsuzluklarının ötesinde ciddi sağlık risklerini de beraberinde getirebileceği değerlendiriliyor. Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği’nin raporuna göre yabancı menşeili platformlar bu yıl Türkiye’de 500 milyar liralık katma değer kaybına yol açabileceği tahmin ediliyor. Bu kapsamda başta Temu olmak üzere bu firmaların gönderilerine yönelik denetimlerin artırılmasının planlandığı kaydediliyor.

Ciddi risk var başlığı altında Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği Başkanı Berke İçten, Çin merkezli Temu üzerinden yapılan siparişlerle ilgili görüşlerini paylaştı. Dernek olarak ayakkabı siparişlerini laboratuvar analizine gönderdiklerini belirten İçten, yaklaşık yarısında yüksek oranlarda kanserojen ve alerjen maddeler ile ağır metaller tespit edildiğini söyledi. Raporları Cumhurbaşkanı Yardımcısı ile Ticaret Bakanı’na sunduklarını ifade eden İçten, Bakan’ın yakın gelecekte konuya yönelik yeni bir düzenlemenin habercisi olduğunu belirtti. Tedbirin eli kulağında olduğunu düşündüklerini vurguladı.

Eşit şartlarda yarışalım yaklaşımıyla konuyu değerlendiren İçten, yurt dışından ithal edilen ürünlerin konteyner bazlı ithal edildiğinde Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS) denetimine tabi olduğunu hatırlattı. Temu’dan gelen ürünlerin ya teste ya da TAREKS’e uğramadan tüketiciye ulaştığını ifade eden İçten, Türkiye’de herhangi bir platformun mal satmasına karşı olmadıklarını ancak eşit koşullarda rekabet etmek istediklerini belirtti. 2024 verilerine göre yaklaşık 8 milyon çift ayakkabının bu şekilde ithal edildiğini kaydeden İçten, Türkiye’de yıllık yaklaşık 72 milyon çift ithalat olduğunu öne sürdü. Bu platformun 200 orta ölçekli ayakkabı üretim firmasının kapanmasına yol açtığını ve ülkeye yıllık yaklaşık 200 milyon dolarlık ayakkabı geliri sağladığını ifade etti.