Türkiye’de Bireysel Döviz İşlemleri ve Vergilendirme: Vergi Dışı Bırakılmama ve Kambiyo Vergisi Uygulamaları

Ülke genelinde bireysel döviz alım-satım işlemlerinin vergi dışı bırakıldığı yönünde bir uygulama bulunmamaktadır. Yapılan açıklamalara göre, bu tür kazançlar işlemin kapsamı ve niteliği doğrultusunda vergilendirilir.

Döviz alımlarında, işlemin ticari olup olmadığına ya da kazanç sağlanıp sağlanmadığına bakılmaksızın, işlem tutarı üzerinden binde 2 oranında kambiyo vergisi alınır. Bireysel işlemler için de vergi yükümlülüğü geçerlidir ve kazançlar kapsam ve mahiyet açısından vergilendirilmeye tabi tutulur. Gelir Vergisi Kanunu’nda tanımlanan vergiye tabi gelir unsurları gerçek kişiler açısından net olarak belirtilmiştir.

Gerçek kişiler tarafından ticari bir organizasyon içinde ve süreklilik gösteren yabancı para alım-satım işlemlerinden elde edilen kazançlar, ticari kazanç olarak vergilendirilir. Ayrıca, sermaye tahsisi yoluyla yapılan yabancı para işlemlerinden elde edilen kur farkı kazançları da ticari kazanç kapsamına girer. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın web sitesinde bu konuya ilişkin pek çok özelge bulunmaktadır.

Her iki durumda da yabancı para işlemlerinden elde edilen kazançlar, artıran oranlı vergi tarifesi çerçevesinde %40’a varan oranlarda vergilendirilir. Bakanlık, bu alandaki denetim ve tarama çalışmalarını aralıksız sürdürmektedir. Ancak emekli ikramiyesi veya maaşıyla döviz alan vatandaşların bu işlemlerden dolayı gelir vergisine tabi tutulmaması gerektiği de belirtilmektedir; vatandaşlar sahip oldukları yabancı paraları bozdurabilir ve ihtiyaçlarına uygun şekilde döviz alabilirler.