Türkiye Tarımsal Üretim Görünümü: Yağış Dengesizlikleri ve Ekim Adayları

Geçen ayla karşılaştırıldığında bölgeler genelinde yağışlarda artış belirtse de, Ekim 2024 Türkiye tarihinin en kurak dönemlerinden biri olarak kayıtlara geçti. Bu durum, özellikle ekim ve hasat süreçlerini etkileyen başlıca iklimsel belirleyiciler arasına yerleşti.

Aynı dönemde 2025 Ekim’inde yağış azlığı çiftçileri tedirgin ediyor; bu da hububatta tarla ekilişinin kasıma ertelenmesine yol açtı. Ürün deseninde görülen değişimler, su kaynaklarının kısıtlı olması ve dalgalanan fiyatlar nedeniyle alınan kararları tetikledi.

Çalışmada öne çıkan noktalar arasında sulama sorunlarının ve yetersiz yağışların etkisiyle pamuk, mısır ve ayçiçeği gibi tarım ürünlerinden hububata geçiş eğiliminin belirginleştiği vurgulanıyor. Ayrıca tütün, avanslı üretim imkanı ve nispeten yüksek getiri nedeniyle özellikle Ege bölgesinde güçlü konumunu koruyor. ÇKS başvurularının aralık sonuna kadar devam edeceği varsayılarak, yıl içinde ürünler arası geçişin netlik kazanacağı ifade ediliyor. 2025/26 üretim sezonunda Türkiye genelinde buğday ekilişlerinin geçen yıla yakın düzeyde olacağı öngörülüyor; arpa ekim alanlarında ise genel bir artış bekleniyor.

Kasım ayı sonu itibarıyla İç ve Doğu Anadolu’nun büyük bölümünde ekilişler planlandığı şekilde ilerliyor ve birçok ilde yüzde 60–75 oranında tamamlandığı gözlemleniyor. Öte yandan Ege Bölgesi’nde ekilişler yağış eksikliğinin etkisiyle yavaş seyrediyor. İç Batı Anadolu’da ise ekim faaliyetleri yağış durumuna bağlı olarak değişkenlik gösteriyor.