Suriye’de Yeni Mutabakat Sonrası İç ve Dış Gerilimler: SDG, Adem-i Merkeziyetçilik ve Bölgesel Riskler

ASENA YATAĞAN-HANDE ATILGAN/ANKARA – Suriye’de yeni hükümet ve ayrılıkçı grupların, 10 Mart 2025’te imzaladığı 8 maddelik mutabakatla birleşme yolunda kri­tik bir dönemece girdikleri belirtiliyor. SDG’nin son konferansından sonraki süreçte, adaletsiz merkeziyetçilik talebi ikinci kez güçlü bir şekilde dile getirildi. Salih Müslim’in açıklamaları, SDG’nin dağılması ve merkezi yapıya dönüş için net bir reddedilme olmaması durumunda bağımsızlık talebi konusunun yeniden açılacağını işaret etti. Uzmanlar bu açıklamaları, ABD desteğiyle güçlenen SDG’nin durumunu ve olası iç savaş risklerini masaya yatırıyor.

‘BU OYALAMA TAKTİĞİ’ – Beykoz Üniversitesi Öğretim Üyesi ve ASAV Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Ragıp Kutay Karaca, PKK’nin Suriye kanadının güç yapısına ilişkin değerlendirmede bulundu. “10 Mart Mutabakatı bozuldu mu? Yüzde 100.” diyen Karaca, bu sürecin işgal güçlerinin güç kullanma ihtimalini ortaya çıkarabileceğini ve Türkiye’nin bu durumda müdahil olmak zorunda kalabileceğini ileri sürdü. Karaca’ya göre, bu durum Suriye’de ikinci bir iç savaş riskini büyütüyor ve ülke içinde askeri adımlar gündeme gelebilir.

‘ABD DESTEKLİ YAPI’ – Emekli Büyükelçi Uluç Özülker, Müslim’in açıklamalarını net bir anlamı olmayan bir adım olarak değerlendirdi. SDG’nin toprak ve egemenlik açısından artık kontrolün çoğunu elinde bulundurduğunu, ABD’nin tutumunun değiştiğini ve federasyon/konfederasyon gibi yapılar için ABD destekli bir yapı imgesinin akıllarda olduğunu söyledi. Türkiye ise Dışişleri Bakanı’nın, daha fazla oyalamaya tahammül olmadığını belirten açıklamalarıyla iki boyuttan hareket etti: içeride PKK meselesi ve dışarıdaki PYD/YPG meselesi. Türkiye’nin şu aşamada açık bir askeri müdahale kapasitesinde olmadığını da not etti.

‘OPERASYON OLABİLİR’ – Dumlupınar Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Başkanı Prof. Hüsamettin İnaç, artık Suriye’nin üniter devlet olma hedefinin zora girdiğini ifade etti. Türkiye ile ABD arasında sürmekte olan gerilimin derinleştiğini belirten İnaç, askeri güç kullanımını da gündeme getirdi ve yakın zamanda bir operasyon ihtimalini işaret etti.

‘ULUS DEVLET ÇOK ZOR’ – Işık Üniversitesi İİBF öğretim üyesi Prof. Dr. Özlem Kayhan Pusane, adem-i merkeziyetçilik kavramının belirsizliğe açık olduğunu belirtti. Suriye’de birlik olmadan ulus devlet yapısının uygulanabilirliğinin zorluğunu vurgulayan Pusane, Mutabakatın sona erdiğini belirtse de tam olarak netleşmediğini ifade etti.

‘MÜZAKERE MASASI İÇİN HAMLE’ – Ümran Stratejik Araştırmalar Merkezi Türkçe Araştırmaları Direktörü Ömer Özkızılcık, Müslim ve Öcalan çağrılarının özünde farklılıklar olup olmadığını sorguladı. SDG’nin bağımsızlık talebinin somut bir konjonktürde mümkün olmadığını söyleyen Özkızılcık, sürecin ilerlemezse Türkiye’nin askeri müdahalesinin kaçınılmaz hale geleceğini belirtti.