Sivas Tespih Borsası: Tarih ve Tutkunun Buluşma Noktası

Sivas’ın merkezinde bulunan tespih borsası, yüzlerce farklı renk ve modeldeki tespihleriyle ziyaretçilerini karşılıyor. Tespih meraklıları için vazgeçilmez bir uğrak olan bu mekanda, aradıkları çeşitler sabah saatlerinde dikkat çekiyor.

Yerel sohbetler ve çaylar eşliğinde, tespihler üzerinde pazarlıklar sürerken ziyaretçiler çeşit çeşit ürünleri inceleyebiliyor. Fiyat skalası 200 TL’den başlayıp 10 bin dolara kadar uzanıyor ve her bütçeye uygun seçenekler bulunabiliyor. “TESPİH BİZİM İÇİN BİR HASTALIKTIR” ifadesiyle öne çıkan Ahmet Karaca, bu mekanın tespih kültürünün merkezi haline geldiğini belirtiyor. Esnaf ve ziyaretçiler burada tezgâh açıp ürünlerini sergileyebiliyor; şehirler arası alım-satım da bu noktada gerçekleşebiliyor. Tespih, topluma huzur ve keyif veren bir uğraş olarak tanımlanıyor ve geçmişten bugüne çeşitler çoğalmış durumda. Oltu, kuka ve damla kehribar gibi tespihler geçmişten bugünlere uzanan fide birikimle çeşitleniyor. Buradaki temel amaç ise ticaretin yanı sıra toplumun ihtiyaçlarına cevap vermek olarak özetlenebilir.

İşyeri sahibi Selami Denli ise bu mekanda tespih meraklılarının bir araya geldiğini, alım-satım ve ticaretin günlük olarak sürdüğünü ifade ediyor. Tespihler erkekler için bir aksesuar olarak görüldüğünü belirten Denli, İç Anadolu’da bu durumun daha belirgin olduğuna vurgu yapıyor. Türkiye’nin farklı şehirlerinden gelen esnaf arkadaşlar burada dayanışma ve sohbetler eşliğinde güvenli bir ticaret yürütüyorlar. Damla kehribar, tespihler arasında en değerli olarak öne çıkıyor; doğal üretimle elde edilen bu taş, kimyasal katkı olmadan sunuluyor. Diğer kehribar türlerinde ise bazı katkı maddeleri bulunabilir. Oltu tespihler Erzurum’da üretildiğini anlatırken, yılan ağacı ve kuka tespihleri de en çok tercih edilenler arasında yer alıyor. Eski malzeme kullanıldıkça tespihin değeri artıyor; kaliteli işçilikle üretilmiş bir tespihin maliyeti genelde beş ila on bin dolar aralığında değişiyor. Eski malzemeden oluşan parçalar bin ile iki bin dolar düzeyine kadar fiyatlanabiliyor; yüz yılı devirmiş bir tespih ise 10 bin dolara kadar yükselebiliyor ve bu tür tespihler Osmanlı tespihi olarak adlandırılıyor.