Simav–Sındırgı Bölgesindeki Deprem Fırtınalarının Periyodu ve Marmara Bölgesindeki Farklı Mekanizmalar

Canlı yayında konuşan deprem uzmanı Prof. Dr. Süleyman Pampal, Ege ve Akdeniz bölgelerinde sismik hareketliliğin artış gösterdiğini belirtti. Simav Fay Zonu’nun Sındırgı civarında yaşanan iki 6,1 büyüklüğündeki depremin ardından, artçıların sürdüğünü söyledi. Şu ana kadar deprem fırtınasının etkisini sürdürdüğünü ve her gün yeni pozitif kırılmaların görüldüğünü ifade etti.

DEPREM FIRTINALARININ NEDENİ olarak Afrika levhasının dalma hareketi gösteriliyor. Bu hareketin kuzeyindeki alanda, Girit–Rodos hattı boyunca gelişen Helenik Yay ve Kıbrıs Yay sistemleriyle bağlantılı olarak, yüksek magma aktivitesinin neden olduğu derinlerden gelen mağmalar yüzeye yakın enerji üreterek sismi fırtınaları yaratıyor. 2011 ve bu yılın başında Ege Denizi’nde benzer hareketler gözlemlendi. Şu anda hareket doğuya kayıyormuş gibi görünüyor; bu da bölgedeki magmatik faaliyetin sismik olarak kendini göstermesi anlamına geliyor.

GÜNEY/BATI KALKIŞLARI VE FAYLARIN YAPISI Sındırgı çevresindeki doğu–batı yönlü normal fay, bölgenin çekme gerilmeleriyle parçalanıyor ve güneydoğuya doğru devam ediyor. Hemen batısında ise Akhisar–Bigadiç arasındaki kuzey–güney yönlü Gelenbe Fayı bulunuyor; bu fay şu anda kırılmıyor.

BÜYÜK BİR DEPREMİN HAZIRLIK AŞAMASI olarak ifade edilen durum, Girit–Rodos hattında 7,5–8 büyüklüğünde tarihsel olarak önemli depremlerin görüldüğü bir bölgeye dikkat çekiyor. Kuzey taraf bu dalga altında daha önceki depremlerle sismik olarak hazırlık durumuna geçmiş olabilir ve bu durum Simav–Sındırgı bölgesindeki aktiviteyle ilişkilendirilebilir.

MARMARA FAYI VE MEKANİZMA FARKI Marmara’daki sistem, Avrasya ve Anadolu levhası arasındaki transform faylar üzerinden ilerleyen bir doğrultu atımlı ağdır. Bandırma–Gemlik–İznik–Geyve–Pamukova hattı güney kolunu; Adalar Fayı ise kuzey kolunu oluşturur. Oysa Simav–Sındırgı bölgesindeki faylar normal fay tipinde olup çekme gerilmeleriyle kırılır; alttaki magma hareketiyle tehditler doğuran artçılar oluşur. Bu iki mekanizma birbirini doğrudan tetikler görünmüyor, fakat Marmara’daki kırılmaya hazır faylar dikkate değer enerji biriktirmiş durumda.

DEPREM FIRTINALARI NE KADAR SÜRER? Genelde aylarca sürebilen bu süreç, çoğunlukla yaklaşık 3–5 ay arasında seyreder. Şu anki durum 3 ayı aştı, fakat uzun vadede daha da uzaması beklenmiyor. Bölge uzun bir fay zonunu kapsıyor ve enerjinin yavaşça boşalmasıyla sönümlenmesi öngörülüyor; enerjiyi boşaltamayan Gelenbe Fayı kırılırsa enerji doğrudan o bölgede boşalabilir.

GİRİT–RODOS HATTINDA BÜYÜK DEPREM OLASILIĞI Asıl büyük depremin bu hat üzerinde 7–8 büyüklüğünde olma ihtimali bulunuyor. Simav Fay Zonu’ndaki 6’lık depremler şu an için artçılarıyla birlikte devam ediyor; ancak bölgedeki diğer faylar da kırılmaya devam ederken batıya doğru stres transferi gerçekleşiyor. Türkiye’nin deprem ülkesi olduğu gerçeğini tüm vatandaşların hatırlaması ve gerekli tedbirleri alması önemli.