Roscosmos’un Yeni Planı: ISS Modüllerini Ayırıp Kendi Yörüngesel Istasyonunu Kurma Vizyonu

Gelecek yıllarda Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) kontrollü bir şekilde atmosfere sokularak Güney Pasifik’e düşürülmesi planları gündemdeyken, Rusya bu sürecin ardından bileşenlerin tamamen yok olmaması ihtimalini göz önüne alan yeni bir strateji üzerinde duruyor. Roscosmos, mevcut Rus segmentinin tamamen terk edilmesi yerine, bazı modülleri ayırarak kendi bağımsız yörüngesel istasyonunun temelini atmayı amaçlıyor.

İktisadi ve teknik zorluklar nedeniyle Rusya, gönülsüz de olsa kozmonotlarını 2028 yılına kadar ISS’te tutmayı sürdürmeyi kabul etmiş durumda. Bu kabul sonrası odak, ISS’ten ayrıldıktan sonra ROSS projesiyle kendi bağımsız yapısını kurmak olduğuna işaret ediyor. Başlangıçta 2027’den itibaren yeni modüllerin fırlatılması planı vardı; fakat Bilimsel ve Teknik Konsey’in en son açıklamaları, bu yol haritasında bazı önemli revizyonlar yapılacağını gösteriyor.

Oleg Orlov’un ifadelerine göre, Roscosmos’un kurum içi incelemeleri ROSS’un ISS’in Rus segmenti temel alınarak inşa edilmesi yönünde netleşti. Bu çerçevede, şu anda ISS ile bütünleşik modüller korunacak; istasyon tamamen emekliye ayrıldıktan sonra bu yapıyı parçalara ayırıp çekirdek modüllerin çevresinde yeni birimlerin eklenmesi planlanıyor. ROSS’un, 2030 sonrası ISS’ten ayrılması ve kademeli şekilde genişletilmesi hedefleniyor. Yeni istasyon, ISS’nin yerini alabilir

Bu değişiklik, Rusya’nın son yıllarda karşı karşıya kaldığı finansal ve teknik zorlukların bir sonucu olarak değerlendiriliyor. Ukrayna’daki çatışmanın yarattığı jeopolitik gerilimler, uluslararası uzay işbirliklerini ve bütçeleri önemli ölçüde etkiledi. Moskova, daha önce 2024 sonrası ISS’ten çekilme tehdidinde bulunmuş, ancak bu sinyal sonrasında 2028’e kadar fesih yönündeki söz, daha ılımlı bir tutumla yeniden ele alınmıştı.

İşin teknik boyutu ise en çok tartışılan kısım. Roscosmos, 2019’da Zvezda modülünde tespit edilen hava sızıntısına ilişkin bildirimlerde bulundu ve kısa süre önce basınçla ilgili yeni bulgular nedeniyle çeşitli planları erteleme yetkisini kullanmak zorunda kaldı. ISS’in hâlihazırda yörüngede yaklaşık yirmi yılı aşkın bir süredir görev yapan donanımı, radyasyon, mikrometeoritler ve iç ortamdaki enerji birikimi gibi etmenlerin yanı sıra bakteri ve aşınmanın da etkisi altında bulunuyor. Bu nedenle yeniden kullanıma dayalı bir yaklaşım sadece teknik olarak değil, güvenlik açısından da pek çok soruyu beraberinde getiriyor.