Resen Emeklilik ve EYT Düzenlemeleri: Mersin’de Bir Davanın Yeniden Değerlendirilmesi

Bir kamu kurumunda geçici personel olarak görev yapan bir çalışanın 2018 yılında sözleşmeli statüsüne geçişiyle başlayan süreçte, EYT düzenlemelerinin etkileri ön plana çıkıyor. 1 Mart 2023 tarihinde yaşı ve hizmet süresi bakımından emekliliğe hak kazandığı gerekçesiyle idarece resen emekliye sevk edilen kişiyle ilgili olarak dava süreci farklı mahkeme aşamalarında ilerledi.

Başlangıçta, emeklilik işleminin davacının talebi dışında gerçekleştirildiği savunmasıyla açılan davanın Mersin 2. İdare Mahkemesi tarafından reddedilmesi üzerine, davacı istinafa başvurdu. Adana Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi ise bu kararı reddetti ve kişi kararı temyiz etmek üzere Danıştay’a başvurdu.

Danıştay 12. Dairesi, yerel mahkeme kararını hukuka aykırı bulup bozdu ve yeniden yargılamanın yapılması için ilgili mahkemeye gönderilmesini kararlaştırdı. Kararın gerekçesinde, geçici statüden sözleşmeli statüye geçiş yapanların, yaşlılık aylığına hak kazanma tarihine kadar istihdam edilmeleri gerektiği belirtilen mevzuatlar ile EYT kapsamında yer alan düzenlemeler karşılaştırılarak anlatıldı.

Gerekçede özellikle şu noktalar vurgulandı: EYT düzenlemesinde aranan iki temel unsur olan “yaş ve diğer şartların sağlanması” ile “talep edilmesi” koşullarının bulunduğu ifade edildi. Buna göre, erken emeklilik hakkı yaş dışındaki diğer koşullar sağlanmış olsa dahi, talep edilmediğinde yararlanılamayacağı açıkça ortaya kondu. Ayrıca, talepte bulunmayanlar hakkında resen emeklilik uygulanmasının hukuken mümkün olmadığına dikkat çekildi.

Sonuç olarak, yasal çerçeve gereği emekliliğin isteğe bağlı bir hak olması nedeniyle, davacının açtığı davanın reddedilmesi kararının hukuka aykırı olduğuna işaret edildi. Bu da, emeklilik işlemlerinin talep esasına dayalı olması gereken bir düzenlemeye işaret eden ve davanın yeniden inceleme gerektiren boyutta olduğuna dair kararı güçlendirdi.

Özetle, mevzuatta emekliliğin talebe bağlı bir hak olduğunun altı çizilirken, geçici statüden sözleşmeli statüye geçen çalışanlar için emeklilik koşullarının sağlanması durumunda dahi talep edilmediği sürece emekliliğin resen uygulanamayacağını ifade eden Danıştay kararı, sürecin yeniden değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koydu. Bu yaklaşım, özellikle EYT kapsamındaki düzenlemelerin uygulanışında talep esasının ne kadar kritik olduğuna vurgu yapıyor.