PKK’nın Tarihi Kongresi ve Türkiye’nin Barış Süreci

İlk Silahlı Saldırı ve PKK’nın Uzun Yolculuğu

1984 yılında gerçekleştirilen ilk silahlı saldırısıyla Türkiye’nin gündemine oturan terör örgütü PKK, yaklaşık dört on yıl boyunca çatışmalı bir süreç yaşadı. Bu süreçte yüzlerce şehit verildi, bölgedeki istikrar ve güvenlik ciddi anlamda sarsıldı. Ancak, zamanla örgüt içerisinde ve dış çevrelerde değişim rüzgarları esmeye başladı. 41 yıl sonra, Türkiye’nin terörle mücadelesinde önemli bir dönüm noktası olarak, PKK’nın silah bırakarak barışa geçiş niyetini ortaya koyması, ülke gündeminde büyük yankı uyandırdı.

Öcalan’ın Çağrısı ve Kongrenin Toplanması

İmralı’da tutuklu bulunan örgüt lideri Abdullah Öcalan’ın 27 Şubat’taki çağrısı, sürecin başlangıcını işaret etti. Bu çağrı sonrasında örgütün yüksek kurullarının toplandığı ve önemli kararlar aldığı açıklandı. Toplantının nasıl ve hangi atmosferde gerçekleştirildiği hakkında henüz kesin bilgiler bulunmamakla birlikte, kararların örgütün iç dinamiklerine ve bölgesel gelişmelere göre şekillendiği düşünülüyor. Silah bırakma sürecine ilişkin takvim veya detaylı planların kamuoyuyla paylaşılmadığı da dikkat çekiyor. Kaynaklar, kararların hayata geçirilmesi ve fiili uygulamaların en önemli aşama olacağını vurguluyor.

Öcalan ve Kongreye Katılım Durumu

PKK’nın yüksek kurullarının toplanmasıyla ilgili en çok merak edilen konulardan biri, örgüt lideri Abdullah Öcalan’ın toplantıya katılıp katılmadığıdır. Terör örgütü ve bağlı bulunduğu siyasi yapılar, Öcalan’ın kongreyi doğrudan yönetmesi gerektiği yönünde açıklamalar yapmıştı. Bazı kaynaklar ise, “teknolojik iletişim kanalları” aracılığıyla Öcalan’ın kongreyi yönlendirdiğini öne sürüyor. Bu durumda, Öcalan’ın kararlarının örgüt içi ve kamuoyuna duyurulması için bir açıklama yapmasının beklendiği ifade ediliyor. Ayrıca, Demokratik Toplum Partisi (DEM) temsilcilerinin, Öcalan ile iletişim kurmak veya onun görüşlerini almak amacıyla İmralı’ya gidebileceği de değerlendiriliyor. Bu gelişmeler ışığında, kararların kamuoyuna açıklanmasının 11 Mayıs Anneler Günü’nde yapılabileceği öngörülüyor.

Kongre Kararları ve Alınan Sonuçlar

Demokratik Toplum Partisi Sözcüsü Ayşegül Doğan, kongreye ilişkin ilk mesajını basın toplantısında verdi. Doğan, “Sırrı Süreyya Önder, bize barışın mümkün olduğunu ve istersek bu süreci başarıyla gerçekleştirebileceğimizi gösterdi” diyerek, örgütün kongre tarihinin yaklaştığını ve bu adımın “an meselesi” olduğunu belirtti. Ayrıca, “PKK’nın kongresinin ne zaman yapılacağı” sorusuna, “PKK’nın kongreyi duyurması ve açıklaması an meselesidir. Bu tarihi adımı büyük bir ciddiyet ve önemle bekliyoruz” ifadeleriyle cevap verdi. Doğan, sürecin takipçisi olmayı sürdüreceklerini vurguladı.

Resmi Duyuru ve Kongre Sonuçları

Beklenen duyuru, kısa süre sonra PKK tarafından yapıldı. Örgüt, 5-7 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirilen kongrenin başarıyla sonuçlandığını ve bu süreçte önemli kararlar alındığını açıkladı. Açıklamada, “PKK 12. Kongresi’nin, Medya Savunma Alanları’nda, 5-7 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirildiği ve Öcalan’ın çağrısı temelinde örgüt çalışmalarına ilişkin tarihi öneme sahip kararlar alındığı” belirtildi. Ayrıca, kongrenin, örgütün kurucu ve sembol isimlerinden şehit Sırrı Süreyya Önder’e saygı duruşuyla başladı ve onun anısına saygı gösterildi. Alınan kararlar ve sonuçlar hakkında geniş ve detaylı bilgi ile belgelerin yakında kamuoyuna sunulacağı ifade edildi.

Kongrenin Yer ve Zamanı

PKK’nın kongre yaptığı yer olarak “Medya Savunma Alanları” ifadesi kullanılıyor. Bu bölge, Irak’ın kuzeyinde yer alan ve örgütün hakimiyet kurduğu alanları kapsıyor. Özellikle, Erbil, Süleymaniye ve Duhok gibi bölgelerde toplamda 658 köyün örgütün kontrolünde olduğu biliniyor. Ancak, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Pençe operasyonlarıyla örgütün bölgedeki hakimiyeti ciddi oranda azalmış durumda. Bu gelişmeler, örgütün saha gücünü ve hareket alanını sınırlamaya devam ediyor.

İlgi Çeken Açıklamalar ve Siyasi Gelişmeler

Demokratik Toplum Partisi’nin İmralı Heyeti Üyesi Pervin Buldan, kongre sonrası yaptığı açıklamada, “Türkiye’ye hayırlı olsun. Bundan sonra barışın temel taşları döşenecek ve tarihi adımlar atılacak” dedi. Ayrıca, Öcalan’ın kongreye katılımıyla ilgili sorulara, “Muhtemelen, teknik iletişim araçlarıyla iletişim kurulmuştur. Detaylara girmek istemiyorum çünkü daha uzun bir yol bizi bekliyor. Yapılacak açıklamaların dikkatli olması gerekiyor” yanıtını verdi. Bu süreçte, siyasi liderler ve muhalefet tarafından temkinli iyimserlik mesajları da paylaşılıyor.

Evlat Nöbetindeki Ailelerin Umudu

Diyarbakır’da, 2019 yılından beri terör örgütü PKK tarafından kaçırılan çocuklarıyla buluşma umuduyla oturma eylemi yapan aileler, toplamda 2 bin 76 gündür meydanlarda. Aileler, örgütün kongre kararını ve silah bırakma girişimini büyük bir umutla bekliyor. Oğlu Özkan Aydın için nöbet tutan Süleyman Aydın, “Terör örgütünün feshedilmesi ve evlatlarımızın geri dönmesi anlamına gelir bu. Bu adım büyük bir umut kaynağıdır” dedi. Sevgi Çakmak ise, “Terörsüz bir Türkiye sayesinde çocuklarımızın geri geleceğine inanıyoruz. Cumhurbaşkanı ve Devlet Bahçeli’ye teşekkür ediyoruz” ifadelerini kullandı.

Geçmişten Günümüze Sürecin Dönüm Noktaları

• 1 Ekim 2024: MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Meclis’in yeni yasama yılı açılışında DEM Partililerle tokalaştı.
• 22 Ekim: Bahçeli, “Teröristbaşının tecridi kaldırılırsa, gelsin DEM Parti grubunda konuşsun, örgütün lağvedildiğini haykırsın” çağrısında bulundu.
• 26 Kasım: Bahçeli, “İmralı ile DEM grubu arasında yüz yüze temasın gecikmeksizin yapılmasını bekliyoruz” dedi ve DEM Parti, İmralı’yı ziyaret için Adalet Bakanlığı’na başvurdu.
• 28 Aralık: İmralı Heyeti, Öcalan ile ilk görüşmesini gerçekleştirdi.
• 29 Ocak: Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Terörsüz Türkiye hedefine ulaşacağız” dedi ve Bahçeli’nin açıklamalarını çok kıymetli bulduğunu ifade etti.
• 27 Şubat: DEM Parti Heyeti, İmralı’ya gitti ve Öcalan’ın PKK’ya yönelik kongre çağrısını kamuoyuna duyurdu.
• 1 Mart: PKK, “ateşkes” ilan ettiğini açıkladı.
• 10 Nisan: Cumhurbaşkanı Erdoğan, Önder ve Buldan’ı Beştepe’de kabul etti.

Analiz ve Uzman Görüşleri

Gazeteci-Yazar İlhami Işık: Öcalan’ın fesih ve silah bırakma açıklamalarını yakın zamanda yapacağını düşünüyorum. Bu süreçte İmralı ziyaretleri hız kazanabilir. PKK, değişim ve dönüşüm sağlayacak ve silah bırakma yönünde adımlar atacaktır.

Kürt Çalışmaları Merkezi Direktörü Reha Ruhavioğlu: Artık fesih dışında başka bir karar çıkması zor görünüyor. Kürt toplumu, Öcalan ve Orta Doğu’daki gelişmelerle uyum içinde hareket ediyor. Bu nedenle, çatlak sesler marjinalize olur ve sürecin meşruiyeti pekişir. Türkiye siyaseti ise, bu bütünleşmeyi sağlamada en önemli aktördür.

Eski Akil İnsanlar Heyeti Üyesi Doç. Dr. Vahap Coşkun: Silah bırakma kararı hemen gerçekleşmeyebilir; bu, teknik bir süreçtir. Nereye ve nasıl bırakılacağı, kimin aracılığıyla yapılacağı gibi detaylar önceden görüşülmüş ve planlanmıştır.

Emekli Tümgeneral Güray Alpar: Silah bırakma kararı, büyük ölçüde mecburiyetten kaynaklanmaktadır. PKK, TSK’nın operasyonları nedeniyle zor durumda kalmıştır. Ancak, uluslararası aktörlerin ve kendi iç dinamiklerin etkisiyle, güvenlik ve barış ortamı zaman alabilir. Bu nedenle, ihtiyatlı olmak ve süreci dikkatle takip etmek gerekir.

Yasal ve Uluslararası Gelişmeler

• DEVA Partisi: PKK’nın ana yapısının korunması ve muhalefetin ikna edilmesiyle, silah bırakma ve fesih kararlarının yasal altyapısı hazırlanıyor. Meclis’in bu süreçte aktif rol oynaması bekleniyor.
• Uluslararası Sabotaj Riski: Emekli Tümgeneral Mehmet Okkan, örgütün iç dinamikleri ve dış aktörlerin etkisiyle, sürecin zaman zaman sabotajlara açık olabileceğine işaret etti. Uluslararası güçlerin, Türkiye’nin terörle mücadelesini engellemek veya yönlendirmek isteyebileceği değerlendiriliyor.